Кимёвий технология Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус талим вазирлиги н. Каттаев, М. Мухаммадиев, Х. Мирзохидов


I БОБ. Кимёвий технологиянинг асосий тушунча ва тарифлари



Download 2,12 Mb.
bet2/119
Sana25.06.2022
Hajmi2,12 Mb.
#702050
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   119
Bog'liq
DarslikKattayev

I БОБ. Кимёвий технологиянинг асосий тушунча ва тарифлари.
1.1 Кимёвий технология фани ва унинг муҳим вазифалари.
Техналогия сўзи грекча технос касб, ҳунар, маҳорат логос-фан сўзлардан олинган бўлиб касб, ҳунар, ҳақидаги фан демакдир. Аммо бундай маьно ҳозирги замон техналогиясининг мазмунига тўлиқ мос келмасада тарихий ном сифатида сакланмокда.Техналогия-табиий хом ашёларни қайта ишлаб, истеъмол махсулотлари ва ишлаб чиқариш воситаларига айлантириш усуллари ва жараёнларини ўрганадиган фандир.Қайта ишлаш усуллари –хом ашё тайёр маҳсулотга айлангунча қўлланиладиган барча операциялар (техналогик жараён давомида бажариладиган ҳар бир айрим иш) мажмуидир.Ҳар қандай кимёвий махсулотни ишлаб чиқариш бир қанча механик,кимёвий ва физик-кимёвий жараёнлардан иборатдир. Улар биргаликда техналогия жараёнини ташкил этади. Техналогия термини образли қилиб айтганда у фан билан ишлаб чиқаришни боғловчи кўприкдир. Техналогияга берилган бу таъриф унинг икки ёқлама ҳарактерини белгилайди. Техналогия ишлаб чиқариш ва ишлаб чиқариш жараёнларининг бир бутунлиги ҳақидаги фандир дейиш мумкин.
Хом ашёни қайта ишлаб махсулотга айлантирадиган машина аппаратлар мажмуига технологик система дейилади.Тегишли машина ва аппаратларда борадиган аператцияларни бирин-кетин таърифлаш ёки график шаклида тасвирлаш технологик схема деб аталади.
Технология механик ва кимёвий технологияга бўлинади.
Механик технология қайта ишланадиган материалларнинг фақат шакли ва баъзан физиковий хоссалари ўзгариш жараёнларини ўрганади. Кимёвий технология моддалар таркиби, хоссалари ва тузилишининг ўзгариши билан борадиган жараёнларни, ҳамда бу жараёнларни амалга ошириш учун зарур бўлган аппаратларни ўрганади.Бундай бўлиш нисбатан шартлидир,чунки баъзан,моддаларга механик ишлов берилганда уларда кимёвий реакциялар ҳам боради.Масалан:чўян ёки пўлатни суюқлантириб суюқланмаларини қўйиш жараёни механик технологияга киради,аммо унда кимёвий реакциялар ҳам бўлади ,кимёвий жараёнлар эса ўз навбатида механик жараёнлар билан биргаликда содир бўлади.
Кимёвий техналогиянинг муҳим вазифаси кимёвий маҳсулотларни ишлаб чиқаришда у ёки бу кимёвий реакцияларнинг бориши учун қулай,оптимал иқтисодий самарали усуллар ва шароитларни қидириб топишдир. Кимёвий техналогия ашёни кимёвий қайта ишлашни бошқариш жараёнларини, социал ва иқтисодий факторларни ресурслар билан таьминлаш ва ишлаб чиқаришдаги ҳафсизликни таьминлаш,параментларинг (харорат, босим, жараён, концентрацияси хом ашёни қайта ишлаш тезлиги ва бошқалар) оптимал қийматларини топиш,аппаратларни тайёрлаш учун материалларни танлаш, жараёнининг техналогик схемасинияратиш ва ишлаб чиқаришни йўлга қўйиш каби ишларни бажаради. Буларни амалга оширишда у кимё ва физиканинг фундаментал қонунларидан фойдаланади.



Download 2,12 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   119




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish