Кимёвий жараёнлар энергетикаси

Asosiy tushunchalar:

Termodinamika – makrosistemalarning mavjud bo’la olish imkoniyati va shart-sharoitlarini o’rganuvchi fan tarmog’i.

Kimyoviy termodinamika – termodinamika hodisalarini kimyoviy hodisalarga qo’llash bilan shug’ullanadi.

Termodinamik sistema – deganda atrof muhitdagi fikran ajralgan deb qarash mumkin bo’lgan jism yoki jismlar yig’indisini tushunmoq kerak. Sistema uch xil bo’ladi:

1. 
   Ajralgan.
   
2. 
   Berk.
   
3. 
   Ochiq sistema.
   

Termodinamik sistemada sodir bo’ladigan jarayonlar to’r xil.

1. 
   Adiabatik jarayon: Bu jarayon ajralgan sistemalarda sodir bo’ladi. Sistema bunday jarayonda faqat o’zining ichki energiyasi hisobiga ish bajaradi.
   
2. 
   Izotermik jarayon: bu jarayon o’zgarmas temperaturada (T=Const) sodir bo’ladi.
   
3. 
   Izoxorik jarayon: Bu jarayon o’zgarmas hajmda sodir bo’ladi. (V=Const).
   
4. 
   Izobarik jarayon: Bunday jarayonlar o’zgarmas bosimda sodir bo’ladi. (P=Const).
   

Birikmaning hosil bo’lish standart entalpiyasi N⁰_x.b.=1 mol birikma oddiy moddalardan standart sharoitda hosil bo’lganda ajralib chiqadigan yoki yutiladigan issiqlikning qiymati (N⁰_x.b.=-Q_p : Q_p – jarayonning doimiy bosimdagi issiqlik effekti).

Termodinamik funktsiyalar deganda termodinamik sistemaning parametrlari orqali tavsiflanadigan xossalarini tushunish kerak. Ularni soni beshta: Ichki energiya (U), entalpiya(H), entropiya(), Gibbs energiyasi (G) va gelm-golts energiyasi (F=U-TS)

Termokimyoning asosiy tushunchalariga entalpiya (N) tushunchasidir, uni H=U+PV tenglama bilan ifodalanadi. Yana eng muhim tushunchalaridan kimyoviy birikmaning standart hosil bo’lish entropiyasidir. Uni N⁰₂₉₈ orqali ifodalanadi. Reaktsiyaning yo’nalishi: Reaktsiyaning “o’ng” yoki “chap” tomon yo’nalishi to’rt xil variantga ega bo’lishi mumkin:

1. 
   Entropiya ortishi bilan boradigan ekzotermik reaktsiyalar.
   
2. 
   Entropiya kamayishi bilan sodir bo’ladigan endotermik reaktsiyalar.
   
3. 
   Entropiya kamayishi bilan sodir bo’ladigan ekzotermik reaktsiyalar
   
4. 
   Entropiya ortishi bilan sodir bo’ladigan endotermik reaktsiyalar.