Кимё-технология факултети кимёвий технология

AI-80 va AI-91 navli etillanmagan avtomobil benzinlari tavsiflari

№	Asosiy ko`rsatkichlar	AI-80 avtobenzini TSh 39,3-203;2004	AI-91 avtobenzini TSh 39,3-200;2003
1	Detanatsion barqarorligi : oktan soni	80.0	82.5
2	Benzindagi qo`rg`oshin konsentratsiyasi dm^3	0.0013	0.010
3	Fraksion tarkibi : haydashni boshlanish harorati, ºC	35	35
	Benzinning 50 % haydalish harorati, ºC	120	120
	Qaynash harorati oxiri, ºC	215	215
4	Benzinning to`yingan bug` bosimi, kPa	66.7	66.7
5	Oltingugrtning massa miqdori	0.05	0.05
6	Benzolning hajmiy qismi	5.0	5.0

Ayrim g`ovak materiallar, masalan, aktivlangan ko`mir, slikagel va ammoniy oksidi yuzasida kata hajmdagi bug`lar kondensatlanadi. Chunki, suyuqlik qattiq modda yuzasida qoladi, bu jarayon adsorbsiya deb ataladi. Yetarli miqdordagi suyuqlik kondensatlangandan so`ng adsorbent yuzasidagi suyuqlik qizdirilgan suv bug`i bilan ishlov beriladi. Qattiq qatlamdagi adsorbsiya orqali 10-15% butan va 50-90% benzin ajratib olinadi.
Texnologik sxema bayoni


Adsorbsiya jarayoni. Gaz, bug' yoki eritmalar aralashmalari tarkibidagi bir yoki bir necha komponentlarni qattiq jism (adsorbent) yuzasi va g'ovaklari hajmida yutilish jarayoni adsorbsiya deb ataladi.
Adsorbsiya paytida yutilayotgan modda adsorbtiv deb yuritiladi. Adsorbent tarkibiga yutilib bo'lgan modda esa adsorbat deyiladi.
Sanoatda adsorbsiya jarayoni gazlarni tozalash va quritish, eritmalarni tozalash va tindirish hamda gaz va bug' aralashmalarini ajratish uchun qo'llaniladi. Masalan, havo va boshqa gazlar aralashmalaridan uchuvchan erituvchilarni ajratish, ammiakni kontakt qurilmasiga berishdan oldin tozalash, tabiiy gazni quritish, koks gazidan aromatic uglevodorodlami ajratish, plastmassa va sintetik kauchuk ishlab chiqarishlarida adsorbsiya jarayoni keng qo'llaniladi. Bu usul yordamida xomashyo va mahsulotlarning sifatini ham yaxshilash mumkin. Sanoat gazlarini turli zaharli moddalardan adsorbentlar yordamida tozalash atrof muhitni muhofaza qilishga xizmat qiladi.
Adsorbsiya jarayonlari odatda, desorbsiya jarayoni bilan chambarchas bog'langan bo'ladi. Adsorbent tarkibidagi yutilgan moddani ajratib chiqarish desorbsiya deyiladi.
Qattiq jismning yuzasiga ta'sir qilayotgan kuchlarning tabiatiga ko'ra adsorbsiya ikki xil bo'ladi: ftzik adsorbsiya va xemosorbsiya.