Кимё фанидан абитуриентлар

Mol. Kimyoda massa, hajm, zichlik kabi fizikaviy kattaliklar qatorida modda miq-dori v — mol ham ishlatiladi.

• 
  Modda miqdori — bu ushbu moddani tashkil qiluvchi zarralar soni.
  
• 
  Mol — modda miqdori o’lchamidir.
  
• 
  Mol — 0,012 kg ugleroddagi atomlar soniga teng zarralar (atom, molekula va boshqa zarralar) tutuvchi modda miqdoridir.
  

Kimyoviy element nomi	Belgisi	Haqiqiy massasi (gr)	Nisbiy atom massasi Ar	1 molidagi molekulalar soni	1 molidagi atomlar soni
Vodorod	H	1,67410^-24	1.008	6,0210^23	12,0410^23
Kislorod	O	26,6710^-24	15.999	6,0210^23	12,0410^23
uglerod	C	19,99310^-24	12.011		6,0210^23

II. Kimyoviy formula

• Kimyoviy formula — modda tarkibini kimyoviy belgilar va (zarurat boisa) indekslar yordamida ifodalanishi.

Kimyoviy formula:

Modda qanday elementlardan tashkil topganligini (sifat tarkibi);

Moddaning bitta molekulasi tarkibiga har qaysi elementning nechtadan atomi kirishini (miqdor tarkibi);

Moddaning bitta molekulasini bildiradi.

Masalan, H₂SO₄ – sulfat kislota. H₂SO₄ – sulfat kislotani bitta molekulasini va molekulada 2 ta vodorod, 1 ta oltingugurt va 4 ta kislorod atomi mavjudligini (miqdor tarkibi), 3 ta element (vodorod, oltingugurt, kislorod) dan (sifat tarkibi) iboratligini bildiradi.

Shuningdek molekulalani haqiqiy va nisbiy massasini ham topish mumkin. Haqiqiy massani topish uchun 2 ta vodorod, 1 ta oltingugurt va 4 ta kislorod atomlarining haqiqiy massalarini qo’shiladi. Bunday kichik sonlar ustida amallarni bajarish qiyinchiliklarni keltirib chiqaradi. Shuning uchun molekulani nisbiy massasini – M_r va mol miqdorini hisoblab topiladi. M_r(H₂SO₄)= 1*2+32+16*4 = 98

Bir mol – moddaning nisbiy molekulyar massasiga son jihatdan teng va gram bilan ifodalangan qiymatidir.
VALENTLIK

• Valentlik deb, element atomining boshqa elementlar atomlarining aniq sonini biriktirib olish imkoniyatiga aytiladi.