Кимё фанидан абитуриентлар



Download 423,17 Kb.
bet18/53
Sana29.05.2022
Hajmi423,17 Kb.
#616770
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   53
Bog'liq
Kimyo fanidan abiturientlar uchun ayrim nazariy malumotlar I kitob (1)

Асосли тузлар қандай олинади? Асосли тузлар олиш усулларига мисоллар. а)икки ёки уч валентли металл асосининг чала нейтрал ланишидан. Масалан:

Сa(OH)2+HCl=Ca(OH)Cl+H2O.
б)тузларга асослар бирикишидан. Масалан: СaSO4+Ca(OH)2=(CaOH)2SO4.

  1. Техникада айрим тузлар қандай номланади? Техникада айрим тузларнинг номларига мисолар:СаСО3-мармар, К2СО3-поташ, КАl(SO4)2-аччиқтош.
  2. Тузлар иштирокида бирикиш реакциясига мисол келтиринг.

a)тузлар металлмаслар билан бирикади: 2FеCl2+Cl2=2FeCl3. б)тузлар кислоталар билан бирикади: Na2CO3+H2CO3=2NaHCO3.
  1. Тузлар иштирокида ажралиш реакциясига мисол келтиринг.

а)оддий модда ҳосил қилиб парчаланиш: 2KClO3=2KCl+3O2, 2KNO3=2KNO2+O2. б)мураккаб моддалар ҳосил қилиб парчаланиш: К2СО32О+CO2, KClO3=3KClO4+KCl
  1. Тузлар иштирокида ўрин олиш реакциясига мисол келтиринг.

а)металлар иштирокида ўрин олиш: Fе+CuSO4=FeSO4+Cu б)металлмаслар иштирокида ўрин олиш: 2NaCl+F2=2NaF+Cl2.

  1. Тузлар иштирокида алмашиниш реакциясига мисол келтиринг. а)асослар билан алмашиниш: ZnSO4+2NaOH=Na2SO4+Zn(OH)2. б)кислоталар билан алмашиниш: K2SO3+2HCl=2KCl+H2SO3. в)тузлар билан алмашиниш: CuSO4+Pb(NO3)2=Cu(NO3)2+PbSO4.

  2. Ўзгаришларни бажаринг. S→SO2→SO3→H2SO4→MgSO4→MgCO3→MgCl2. a)S+O2=SO2 б)2SO2+O2=2SO3 в)H2O+SO3=H2SO4 г)Mg(MgO,Mg(OH)2)+H2SO4=MgSO4+H2(H2O)

д)MgSO4+K2CO3=MgCO3+K2SO4. e)MgCO3+HCl=MgCl2+H2O+CO2.


Д А В Р И Й Ж А Д В А Л
  1. Даврий қонун қачон, ким томонидан кашф этилган?

Даврий қонун 1869 йил рув олими Д.И.Менделеев томонидан кашф этилган.
  1. Даврий қонун қандай таърифланади?

Дастлаб Д.И.Менделеев қонунни қуйидагича таърифлаган:«Кимёвий элементлар, шунингдек, оддий моддаларнинг хоссалари элемент атом массасига даврий равишда боғ лиқдир». қонуннинг замонавий таърифи шундай: «Кимёвий элементларнинг хоссалари элемент атомиядро зарядига даврий равишда боғ лиқдир».
  1. Менделеев элементларни дастлаб қандай тартибда жойлаштирди?

Д.И.Менделеев дастлаб кимёвий элементларни улар нисбий атом массалари ортиб бориши тартибида жойлаштирди. Кейинчалик ядро заряди ортиб бориши тартибида жойлаштирилди.
  1. Даврий жадвал қандай тузилган?

Даврий жадвалнинг тик(вертикал) қаторлари гуруҳлар деб аталади. Гуруҳлар сони 8 та. Ҳар бир гуруҳда асосий ва қўшимча гуруҳчалар мавжуд. Жадвалнинг ётиқ(горизонтал) қаторлари даврлар деб аталади. Даврлар катта ва кичик
даврларга бўлинади. 1-,2-,3-даврлар кичик даврлар, 4-,5-,6-,7-даврлар катта эдаврлардир. Ҳар бир давр ишқорий металлдан бошланиб галогенлар билан тугалланади.
  1. Даврлар ва гуруҳлар бўйлаб элементларнинг атом радиуси қандай ўзгаради?

Элементларнинг атом радиуслари даврлар бўйлаб ўнгдан чапга ортади, чапдан ўнгга камаяди.
Гуруҳларда юқоридан пастга ортади,пастдан юқорига камаяди. Масалан, ra(Na)>ra(Mg), ra(Na)a(K).
  1. Даврлар ва гуруҳлар бўйлаб элементларнинг металлик хоссаси қандай ўзгаради?

Элементларнинг металлик хоссалари даврларда ўнгдан чапга ортади, чапдан ўнгга камаяди. Гуруҳларда пастдан юқорига камаяди, юқоридан пастга ортади. Масалан, K > Na Na > Mg
  1. Даврлар ва гуруҳлар бўйлаб элементларнинг металлмаслик хоссаси қандай ўзгаради?

Металлмаслик хоссаси пастдан юқорига ва чапдан ўнгга ортади. Масалан: N > P, N < O.
  1. Даврлар ва гуруҳлар бўйлаб элементларнинг оксидловчилик хусусияти қандай

ўзгаради? Оксидловчилик хусусияти пастдан юқорига ва чапдан ўнгга ортади. Масалан: N > P, N < O.

  1. Даврлар ва гуруҳлар бўйлаб элементларнинг қайтарувилик хусусияти қандай ўзгаради? Элементларнинг қайтарувчилик хусусияти юқоридан пастга ва ўнгдан чапга ортади. М: Mg > Al, Si > P.
  2. Даврлар ва гуруҳлар бўйлаб элементларнинг ионланиш потенциали қандай

ўзгаради? Элементларнинг ионланиш потенциали чапдан ўнгга ва пастдан юқорига ортади. М: О > N, О > Р.
  1. Даврлар ва гуруҳлар бўйлаб элементларнинг электронга мойиллиги қандай

ўзгаради? Элементларнинг электронга мойиллиги чапдан ўнгга ва пастдан юқорига ортади. М: О > N, О > Р.
  1. Даврлар ва гуруҳлар бўйлаб элементларнинг нисбий электроманфийлиги

қандай ўзгаради? Элементларнинг нисбий электроманфийлиги пастдан ЮҚорига ва чапдан
ўнгга
ортади. М:О>N О>Р.

  1. Даврлар ва гуруҳлар бўйлаб асослик хусусиятлари қандай ўзгаради? Асослик хусусиятлари ўнгдан чапга ва юқоридан пастга ортади. Масалан: КОН > NaOH KOH > Ca(OH)2.
  2. Даврлар ва гуруҳлар бўйлаб кислоталик хусусиятлари қандай ўзгаради?

Кислородли кислоталарнинг кучи пастдан юқорига ва чапдан ўнгга ортади. М: H2CO3>H2SiO3, HNO3>H2CO3 Кислородсиз кислоталарнинг кучи чапдан ўнгга ва юқоридан пастга ортади. М: HBr

  • HCl HCl > H2S
  1. Даврлар ва гуруҳлар бўйлаб боғ ларнинг қутблилиги қандай ўзгаради?

Боғ ларнинг қутблилиги чапдан ўнгга ва пастдан юқорига ортади. Масалан: H2O > NH3, HF

  • H2O
  1. Даврлар ва гуруҳлар бўйлаб боғ ларнинг барқарорлиги қандай ўзгаради?

Боғ лар барқарорлиги чапдан ўнгга ва пастдан юқорига ортади Масалан: H2O > NH3, HF > H2O
  1. Даврлар ва гуруҳлар бўйлаб элементлар бирикмаларининг ионлилик даражаси

қандай ўзгаради? а)элементлар даврий жадвалда бир-биридан қанчалик узоқ жойлашган бўлса,
улар
ҳосил қилган боғ нинг ионлилик даражаси шунча катта бўлади. М: К/>NaF. б)элементларнинг нисбий электроманфийликлари фарқи қанчалик катта бўлса, боғ нинг ионлилик даражаси шунча катта. М: К/ да Δ=3,3; NaF да Δ=3,2. К/>NaF.
  1. 3 давр элементлари ҳосил қиладиган юқори оксидлар формуласини ёзинг.

ЖАВОБ: Na2O, MgO, Al2O3, SiO2, P2O5, SO3, Cl2O7.
  1. 3 давр элементлари ҳосил қиладиган юқори фторидлар формуласини ёзинг.

ЖАВОБ: NaF, MgF2, AlF3, SiF4, PF5, SF6,
  1. 3 давр элементлари ҳосил қиладиган гидридлар формуласини ёзинг.

ЖАВОБ: NaH, MgH2, AlH3, SiH4, PH3, H2S, HCl.


Я Д Р О Р Е А К Ц И Я Л А Р
  1. Радиоактивлик нима?

Баъзи элементларнинг нур чиқариб ўзидан-ўзи парчаланишига радиоактивлик деб аталади.
  1. α-нурлар нимани билдиради?


2
α-нурлар гелий атомини билдиради: α 4
  1. β-нурлар нимани билдиради?


1
β-нурлар электронларни билдиради: β 0
  1. Э.Резерфорд атомнинг қандай моделини таклиф этди?

Э.Резерфорд атомнинг планетар моделини таклиф этди. Яъни,қуёш атрофида планеталар айланганидек, ядро атрофида электронлар айланади.

  1. Ядро реакциялар қандай содир бўлади? Ядро реакциялари атом ядролари ўзгариши билан содир бўлади. Бунда атом бошқа бир атомга ёки элементга айланиши мумкин.

  2. Ядро реакцияларда қандай заррачалар иштирок этади? Ядро реакцияларида қуйидаги заррачалар иштирок этади: α,β+-,р,n. α-заррача гелий атомига жавоб беради, β- заррача электронни билдиради. β+-заррача позитрон

деб аталади.
  1. қандай заррачалар иштирокидаги реакцияларда ядро заряди ўзгаради?

Нейтрондан бошқа барча заррачалар иштирок этган ядро реакцияларида элементнинг ядро заряди ўзгаради.
  1. қандай заррачалар иштирокидаги реакцияларда ядро заряди ўзгармайди?

Нейтрон иштирок этган ядро реакцияларида элементнинг ядро заряди ўзгармайди.
321 қандай заррачалар иштирокидаги реакцияларда атом массаси ўзгаради?

Протон, нейтрон ва альфа заррача иштирок этган ядро реакцияларида атом массаси ўзгаради.
  1. қандай заррачалар иштирокидаги реакцияларда атоммассаси ўзгармайди?

Электрон ва позитрон иштирок этган ядро реакцияларида атом массаси ўзгармайди.
  1. Схематик равишда ядрога α-заррача бирикишини кўрсатинг.


N
A Э + α→
A 4

Э
N  2
  1. Схематик равишда ядродан α-заррача ажралишини кўрсатинг.


N
A Э → α +
A 4

Э
N  2
  1. Схематик равишда ядрога β--заррача бирикишини кўрсатинг.

A Э + β→ A Э
N N 1
  1. Схематик равишда ядродан β--заррача ажралишини

A Э → β + A Э
N N 1
  1. Схематик равишда ядрога β+-заррача бирикишини кўрсатинг.

A Э + β+A Э
N N 1
  1. Схематик равишда ядродан β+-заррача ажралишини кўрсатинг.

A Э → β+ + A Э
N N 1
  1. Схематик равишда ядрога протон бирикишини кўрсатинг.

A Э + 1 р→
A1 Э

N 1 N 1
  1. Схематик равишда ядродан протон ажралишини кўрсатинг.

A Э → 1 р +
A1 Э

N 1 N 1
  1. Схематик равишда ядрога нейтрон бирикишини кўрсатинг.

A Э + 1 n→
A1 Э

N 0 N
  1. Схематик равишда ядродан нейтрон ажралишини кўрсатинг.

A Э → 1 n +
A1 Э

N 0 N


  1. Схематик равишда ядродан 4 та α, 2 та β- заррача ажралишини кўрсатинг.


N
A Э →4α +2β +
A16

Э
N 6


Download 423,17 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   53




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish