Кичик гуруҳ (3-4 ёш)

Безакли расм. Халқ усталарининг (масалан: кулол Раҳимов сулоласи, Ҳамро буви ва 
б.) ишларига ҳурмат билан қарашни тарбиялаш. Нақш элементлари, рангларни 
уйғунлаштириш, ўзбек ва бошқа халқларнинг тасвирий амалий безак санъати билан 
таништириш. Рангли ва оқ фондан фойдаланиб, безакли нақшлар ясашга ўргатиш. Болаларда 
қалам ва бўёқдан фойдаланиш техникасини ривожлантириш (штрихларни бир текис ишлаш, 
қаламни сиқиб ушламаслик, нозик чизиқ ва нуқталарни ишлаганда мўйбўёқ(чўтка)ни қоғоз 
устида тўғри тутишга ўргатиш). 

---

93 
Халқ ўйинчоқлари, уларнинг хусусияти – ранг-туси, тасвирнинг аниқлигини 
таъминловчи элементлари ҳақидаги билимларни чуқурлаштириш, ўзбек дўпписи, аёллар ва 
эркаклар дўппилари, уларнинг ўзига хос фарқлари (эркакларникида гармдори гуллари, 
аёлларникида гул, барг ва қушларнинг тасвирланиши, рангларнинг ўта ёрқин ва бойлиги) 
ҳақида билим бериш. 
Ўзбек халқ миллий чинни буюмлари (чойнак-пиёла, коса, обдаста, лаган) силуэти (шакли)га 
нақшлар (илмоқ, гажак, чизиқчалар, таёқчалар) чизиш. Мўйқалам, қалам билан ишлашнинг 
техник малакаларини шакллантириш (уни учи билан тўғри, тўлқинли, эгри, айлана чизиқлар 
чизиш, оддий чизиқлар, илгаклар нусхаларини кўчириш, бунда қалам ёки чўткани тўғри 
ушлашни ўргатиш).
Болаларни бош кийимлар ва либосларнинг айрим қисмлари (дўппи, тўн, куйлак, сўзана) акс 
эттирилган қоғоз силуэтларни безашда нақшларни уйғунликда ишлатишга ўргатиш, ўзбек 
безакли матолари ва анъаналарига асосланиб, турли нақш элементларидан фойдаланишга 
ўргатиш (бўёқ суртиб, тўлқинли, ёйсимон чизиқлар ёрдамида пахта чаноғи, гуллар, 
япроқлар, мевалар). 
Олдин ўзлаштирилган малакаларга таяниб, халқ усталари анъаналарига асосланган ҳолда, 
нақшлар чизиш ва безаш. 
Пластилин (лой) билан ишлаш. Пластик материаллар (лой, гил, шўр хамир, папье-
маше (елим, гипс ва бўр аралаштирилган қоғоз масса кабилар)дан нарса ясашнинг ўзига хос 
жиҳатлари билан болаларни таништириб боришни давом эттириш. Предметнинг ўзига ёки 
тасаввурга асосан нарсалар (мева, сабзавот ва ўйинчоқлар) ясаш, бунда болаларга ясалаётган 
нарсаларининг характерли хусусиятлари ва бўлаклари уйғунлигини сақлаш, тасвирий 
ифодаларнинг ўзига хос хусусиятлари, шакллар сиртини безашни ўргатиш. Яхлит бўлакдан 
фойдаланиш ва ёғоч қалам (ҳайкалтарошлар қалами)ни қўллашга ўргатиш. 
Уларда нарсалар ясашнинг конструктив, пластик ва комбинациялашган усулларидан 
фойдаланиш кўникмаларини мустаҳкамлаш. Яхлит бўлакдан, тасма усулида нарсалар 
ясашни ўргатиш. Болаларни ясалган фигуралар қисмларини бир-бирига жипс ёпиштириш, 
ёпиштирилган қисмларни силлиқлаш йўли билан мустаҳкам нарсалар яратишга 
одатлантириш. Адабий асар қаҳрамонлари тимсолларини яратиш (“Хон атлас ҳақида 
афсона”), қисмларнинг нисбий катталигига риоя қилган ҳолда, ясалган фигура қисмларини 
бир-бирига маҳкамлаш, маҳкамланган жойни силлиқлаш (айиқча, кучукча, қўшоёқ), 
ёпиштириб тасвир ишлашга хос характерли жиҳатларни ҳайкалтарошлар ёғоч қалами 
воситасида ишлашга ўргатиш. 
Болаларни сюжетли тасвирлар яратишга йўналтириш, сопол тагликка фигураларни 
жойлаштиришни ўргатиш (мушук болалари билан, бола қушларга дон бермоқда). 
Инсон ва ҳайвон танасини ҳаракатда акс эттирувчи мураккаб бўлмаган сюжетли 
нарсалар ясаш ( болалар дам олиш пайтида, товуқ жўжалари билан бирга донламоқда, ғоз 
анҳорда сузмоқда). Бармоқлар билан ишлаш жараёнида нарсаларнинг майда деталларини 
ясаш. Ёғоч қаламда тимсолларга кичик деталлар киритиш – жониворларнинг юнглари, қуш 
қанотлари, кийимлардаги бурмалар каби. Жамоавий ишларни бажаришга қизиқтириш
(ҳайвонот боғи, донлаётган қушча). 
Нарса ясашда табиий материаллардан фойдаланиш (уруғлар, данаклар). Нарса ясашда 
тартиб ва озодаликка риоя қилиш, материалларни ҳар қаерга ташламаслик, ишдан сўнг 
болаларнинг қўлларини тоза қилиб ювишга одатлантириш. 
Пластик материаллардан нарса ясашга оид билимларни якка, жамоавий, безакли 
ишларда қўллаш ва ясалган нарсалар (ўйинчоқларнинг уйчаси учун интерьер, иншоот ва 
участка) билан турли ўйинлар ўйнашни рағбатлантириш, халқ усталари анъаналарига кўра, 
янги ўйинчоқлар ясашни рағбатлантириб бориш.