Кичик гуруҳ (3-4 ёш)

Бола ўз танасининг қисмларини ва гигиенани ўрганади. Болани 
соғлом турмуш тарзига одатлантириш. Унда ўзининг ташқи кўринишидан 
мамнунлик ҳиссини уйғотиш, кўринишини таърифлаб беришга ундаш. 
Болага танасининг баъзи аъзоларини кўрсатиш, номларини (ўнг ва чап 
тирсак, ўнг ва чап елка, ияк) тўғри айтишни ўргатиш. 
Одам соғлом ҳаёт кечириши, танадаги ҳар бир аъзо соғ бўлиб, ўз 
вазифасини аниқ бажариши учун, ўз танасини чиниқтириши, жисмоний 
машқлар бажариши, гигиенага (қўлни тозалаб ювиш, тишларни тўғри 
парваришлаш) риоя этиши ҳақида болага содда, қизиқарли тарзда 
тушунчалар бериш. Мавзуга оид ҳикоя ва шеърлар ўқиш, кўргазмали 
материаллардан фойдаланиш мақсадга мувофиқ. 
Ўқув йили охирида бола: 
- ўзи яшаётган кўча, маҳалла, қишлоқ ёки шаҳарнинг номини билади; 
- ўз исм-шарифи, ота-онасининг исм-шарифини айта олади;

---

98 
- буюк боболаримиз Алишер Навоий, Заҳириддин Муҳаммад Бобур
ҳақида дастлабки тушунчаларга эга; 
- миллий байрамлардан: “Мустақиллик”, “Наврўз”, “Меҳржон” ҳақида 
тасаввурга эга;
- катталар меҳнати (боғбон, деҳқон, сотувчи, ошпаз, новвой, қурувчи) 
ҳақида билади; 
- транспорт турлари ва кўча ҳаракати қоидалари ҳақида маълумотга 
эга; 
- уй-рўзғор буюмлари ва уларнинг вазифаларини билади; 
- маиший буюмлардан – дазмол, кир ювиш машинаси, тикиш 
машинасини билади; 
- ўзининг ташқи кўринишини таърифлаб беради;
- ўнг ва чап тирсак, ияк, ўнг ва чап елка каби тана аъзоларининг 
номини билади ва қаерда жойлашганлигини кўрсатади; 
- одам шаклини чизади; 
- таниш буюмларни гуруҳларга ажратади, туркумлайди. 
 
Табиат билан таништириш 
(4-5 ёш) 
Жонсиз табиат. Болада бизни ўраб турган борлиқни, табиат 
ҳодисаларини кузатиш, табиат гўзаллигини кўриш, уни асраб авайлаш ва 
онгли равишда муносабатда бўлишни тарбиялаш.
Болани об-ҳаводаги ўзгаришлар (совуқ, иссиқ, илиқ, қуёшли, булутли 
бўлиши; шамол эсиши, ёмғир, қор ёки дўл ёғиши), сув ва қорнинг айрим 
хусусиятлари (тиниқ, тоза сув истеъмол қилинади; қор юмшоқ, оппоқ, уни 
истеъмол қилиб бўлмайди, қордан қорбобо ясаш, қорбўрон ўйнаш мумкин) 
билан таништириш ва фарқлашга ўргатиш.
Табиатдаги айрим нарсаларнинг ўзига хос хусусиятлари (тош-
қаттиқ, қум-сочилувчан) ҳақида қизиқарли тарзда тушунча бериш. 
Боланинг тун ва кун ҳақидаги тушунчаларини кенгайтириш, кун 
қисмлари (эрталаб, кундуз, кечқурун, тун)да катталар ва болаларнинг 
ҳаракатлари ҳақида суҳбатлар ўтказишни давом эттириш.