Kichik biznes

Mahsulotga ko' ra boshqaruv tarkibining afzalligi axborotlarning kelish yo' llari va oqimining qisqarishi, yakkaboshchilik tamoyiliga to' la rioya qilinishi, boshqaruvning yuqori bosqichlarini kichik joriy vazifalardan xalos etishda namoyon bo' ladi. Sunday tarkib bozorda talabning o' zgarishiga tezkor munosabat bildirishga qodirdir.

Matritsali tuzilma. MatriQali tarkib bo'yicha boshqaruv ancha murakkab bo'lib, u mahsuloti nisbatan qisqa «umrn ko'radigan va tez-tez o' zgarib turadigan korxonalar tomonidan qo' llaniladi. Bu tarkib korxonada gorizontal aloqalarni yo'lga qo'yish va ularni zamonaviy kompyuterlar yordamida murakkab buyurtmalarini bajaruvchi turli korxonalar faoliyati bilan bog'lash, texnika sohasida yuqori malakali xizmat ko'rsatish va ekspertizani ta'minlashga qaratilgan. Ushbu tarkibni «turn ko'rinishida tasavvur etish mumkin. U ikki turdagi tarkibning kombinaQiyasini ifodalaydi.

Boshqaruvning matriQali tarkibining mohiyati shundaki, unda har bir xodim, ayni bir vaqtning o'zida, loyiha bo'yicha boshqarish, shuningdek funksional organida xizmatda bo'ladi hamda ikki yoqlama bo'ysunadi. Bu tarkibning o' ziga yarasha afzalliklari bor. Bular quyidagilardir:

• 
  boshqaruv jarayonidagi (gorizontal) aloqalaming uzunligini keskin qisqartiradi va tartibga soladi;
  
• 
  qarorlar qabul qilishni tezlashtiradi va ulaming mazmuni hamda natijalari uchun mas'uliyatni oshiradi;
  
• 
  korxonaning ichki va tashqi sharoitlariga ta'sir etuvchi omillaming o'zgarishiga tezda ko'nikma hosil qiladi va shunga muvofiq ravishda amal qiladi;
  
• 
  chiziqli bo'ysunish vositasida bo'lim ichida byurokratiyaga bo'lgan moyillikni bir qadar so' ndiradi va hokazo.
  

Shu bilan bir qatorda, matriQali tarkibning ham ayrim kamchiliklari bor. Bular tarkibning murakkabligi va boshqaruv organlarining real vakolatiga ega emasligidir.

Boshqaruvning tashkiliy tarkiblari to' g' risida yakuniy xulosalarga kelar ekanmiz, boshqaruvning qarab chiqilgan tashkiliy tarkiblaridan birortasini ham rasmiy tarkib deb bo' lmaydi. Shu bois har bir korxona (finna) o'z oldidagi maqsad va iqtisodiy muhitining o'ziga xos xususiyatlaridan kelib chiqib, uning talablarini yuqon darajada qondiradigan tashkiliy tarkib turini tanlashi kerak.

5. 
   Kichik biznes va tadbirkorlikda rahbarning boshqaruv
   

uslubi

Rahbaming boshqaruv uslubi deganda, boshqaruv jarayonida kelib chiqadigan muammolarini hal qilish usullari majmui tushuniladi.

Kichik biznes va tadbirkorlikda rahbarlikning quyidagi boshqaruv uslublaridan foydalaniladi:

I. Xo'jalik ishlaridagi kamchiliklarga murosasiz bo' lish.

2. 
   Jamoa va uning har bir xodimi to'g'risida qayg'urish.
   
3. 
   Yuqori madaniyatli boshqaruvni tashkil etish.
   
4. 
   Rahbaming yangilikni his etish qobiliyati.
   

Kichik biznes faoliyatini boshqarishning bir necha pog'onalari mavjud. Ularga ikki pog'onali, uch pog'onali va ko'p pog'onali boshqaruvni misol qilib ko'rsatish mumkin. Kichik biznes faoliyatini boshqarishda jahon amaliyotidan olingan va eng samaralisi hisoblangan ikki pog'onali usu!, ya'ni rahbar-bajaruvchi usulidan keng foydalaniladi.

Bu usulning samarasi uning oddiyligida, bajaruvchi va rahbar o'rtasidagi munosabatlaming to'g'ridan-t o'g'ri bog'langanligidadir. Bu yerda nazoratning yuqori samarasiga erishiladi. Pog'onalar soni ortib borgan sari boshqaruv samarasi kamayib boradi.