|
.N'!!
|
Moliyalashtirish manbalarining nomlari
|
2010-yil, mlrd. so·m
|
Jamiga
nisbatan foizda
|
|
Kapital qo'yilmalar, jami
|
18220,3
|
100
|
I.
|
Markazlashtiril1 investitsiyalar
|
3819,8
|
20,9
|
2.
|
NomarkazlashtirilKan investitsiyalar
|
14400,5
|
79,1
|
2.1.
|
Korxonalar mablag' lari
|
7777,7
|
42,7
|
2.2.
|
Tiiorat banklari kreditlari
|
1530,0
|
8,4
|
2.2.1
|
Shu jumladan, ATB «Qishloq qurilish bank»ining imtiyozli kreditlari
|
256,3
|
1,4
|
2.3.
|
To'g'ridan to'g'ri xorijiy investitsivalar v kreditlar
|
3876,8
|
21,2
|
2.4.
|
Aholi mablag'lari
|
1216,0
|
6,6
|
Manba: o· zbekiston Respublikasi Prezidentining 1213-sonli
«o· zbekiston Respublikasining 2010 yilga investitsion dasturi haqida»gi qarori.
O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2008-yil 19-noyabrdagi 4010-sonli «Iqtisodiy nochor korxonalarni tijorat banklariga sotish to'g'risidagi tartibni tasdiqlash to'g'risida»gi Farmoyishi bilan iqtisodiy nochor korxonalarning moliyaviy qobiliyatini tiklash bo'yicha bir qator imtiyozlar (ko'maklar) berilgan.
Yuqorida qayd etilgan me'yoriy hujjat orqali tijorat banklariga ham muayyan imkoniyatlar berilgan. Jumladan:
-bankrot korxona negizida ustav jamg·armasi 100 foizgacha bo'lgan yangi korxona tashkil etish;
-bankrot korxonaning tugatilishi munosabati bilan unga avval berilgan, qoplanmagan krediti, shu jumladan hukumat kafolati bilan berilgan kredit summasini bank kengashining qarori bilan hisobdan chiqarish;
-bankrot korxona uchun malakali boshqaruv kompaniyasini tuzish va jalb qilish;
-bankrot korxonani tugatish bahosida sotib olib, uning faoliyatini tiklab, qaytadan bozor bahosida sotish va h.k.
Ayni paytda mazkur jarayonning samaradorligi va ta'sirchanligini ta' minlash maqsadida tijorat banklari balansiga o' tkazilgan bankrot korxonalarni tiklash, texnik va texnologik modernizatsiya qilish va ishlab chiqarishni qayta qurollantirish, zarur b·o lganda korxonani to' liq
rekonstrukuiya qilish orqali faoliyat yo' nalishini ·o zgartirish, strategik
hamkorlik va investorlarni jalb qilishni nazarda tutuvchi biznes-rejalarni ishlab chiqish belgilangan.
Tijorat banklarining likvidligini tartibga solgan holda, 2009-yilda belgilangan makroiqtisodiy ko'rsatkichlarga erishish, shuningdek milliy valyutaning barqarorligini ta'minlash maqsadida Markaziy bank tasarrufida bo' lgan barcha bozor dastaklarini q·o llash ko' lamini kengaytirdi.
Bank tizimi likvidligini tartibga solish dastagi sifatida 2009-yil davomida Markaziy bank tomonidan muntazam ravishda keng qo'llanildi. Shuningdek, Moliya vazirligi tomonidan muomalaga chiqarilgan Davlat o'rta muddatli obligatsiyalari va Markaziy bankning obligatsiyalari bilan birlamchi va ikkilamchi bozorlarda oldi-sotdi operatsiyalari amalga oshirib borildi.
Yuqoridagilarni hisobga olgan holda Markaziy bank boshqaruvi asosida bank tizimida bir qancha amaliy ishlar olib borildi. Banklar kapitallashuv darajasi va bank likvidligining oshirilishi pirovardida ularning moliyaviy barqarorligini ta'minlash uchun mustahkam zamin yaratadi. Shu bilan birgalikda keng ko' lam Ii islohotlarni amalga oshirishda banklarning invest1ts1ya kreditlari orqali ishtirokini ta'minlashni faollashtirishda ularning barqaror resurs bazasini shakllantiradi.
O' L.:,a11uc:1L 4u1ili:,liba11k, Mikwk1t:diLba11k, Xal4 ba11ki, Agw ba1ik., Asaka banki va Qishloq qurilish banki ustav kapitallariga davlat mablag·lari yo 'naltirildi. Natijada 2009-yilning o' zida tijorat banklarining
nizom kapitali 43 foizga oshdi va bu ·o z navbatida bank kapitallarini
xalqaro tartibga solishining Bazel-2 standartlari bo'yicha belgilangan me'yordan banklarimiz kapitallarining yetarlilik darajasi 3 martadan ko'proqni tashkil qildi. So'nggi ilcki yilda tijorat banklarining umumiy kapitali 2 barobar ko'paydi va bugungi kunda 3 trln. so'mdan oshib ketdi.
Bu ko'rsatkich 2008 yilga nisbatan 212,8 mlrd. so'm yoki deyarli 77 foizga oshgan. Garchi aksiyalar emissiyasi soni 21 tadan 13 taga kamaygan bo'lsada, umumiy emissiyalar hajmi oshishi hisobiga o'rtacha emissiya hajmi 13,2 mlrd. so'mdan 37,6 mlrd. so'mga o'sdi.
O'zbekiston Respublikasi tijorat banklari uchun 2009-yil ·o ziga xos islohot va ·o zgarishlarga boy b·o ldi. Bunda respublika tijorat banklarining
barqarorligini ta'minlash va moliyaviy inqirozga qarshi kurashish borasida mamlakatimiz Prezidenti tomonidan qabul qilingan qaror va 2009-2012- yillarga mo·ljallangan Inqirozga qarshi choralar Davlat dasturi muhim ahamiyat kasb etdi.
E'tiborlisi shundaki, tijorat banklari aksiyalari birjada doimiy kotirovka qilinmoqda va uning natijalari tegishli nashrlarda muntazam e'lon qilib borilmoqda.
Investitsiyalashning uzoq muddatli resurs bazasini mustahkamlash, shuningdek jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi oqibatlarini bartaraf etish maqsadida tijorat banklarining kapitallashuv darajasini yanada oshirish maqsad qilib qo'yilgan edi. Bu borada, 2009-yil davomida tijorat banklari tomonidanjami 489,2 mlrd. so'mlik 13 ta qo'shimcha aksiyalar emissiyasi amalga oshirildi (6.5.2-rasm).
600,0
500,0
400,0
300,0
200,0 -
100,0
0,0
Do'stlaringiz bilan baham: |
