|
Quyidagi vaziyatlar to‘g‘risida yaxshilab o‘ylab ko‘ring:
Restoran
.Mijoz pirog (ichiga masalliq solingan pishiriq) uchun buyurtma qildi,
lekin restoranda faqat bulochkalar bor edi. Shu sababli mijoz hech narsa sotib
olmasdan chiqib ketdi.
Savdo do‘koni
. Xaridorning diqqatini sumka o‘ziga tortdi. Uning bahosi 18000
so‘m ekanini bilib, u qo‘shni do‘konga ketdi va u yerda xuddi shunday
lampachiroq 17800 so‘m turishini ko‘rdi.
Kitob do‘koni
. Kitob do‘konida tovarlarni sotib olish istagida navbat kutib
turganlar qatori paydo bo‘ldi. Biroq sotuvchi oshnasi bilan suhbatga berilib ketdi.
Ba’zi fuqarolar kutaverib zerikishdi va xarid qilmasdan do‘kondan chiqib ketishdi.
Topshiriq:
1. Mijoz restorandan hech narsa sotib olmadi.
Nega ?____________________________________________________________
___________________________________________________________
2. Xaridor magazindan sumka sotib olmadi. U sumkani boshqa
do‘kondan sotib oladi.
Nega ?____________________________________________________________
___________________________________________________________
3.Ehtimol kuttirilgan xaridorlar kitob dokonidan xarid qilmasdan
chiqib, boshqa do‘konga borishyapti.
Nega ?____________________________________________________________
___________________________________________________________
3 - mashg‘ulot.
Firma menejment ishini yaxshilash uchun qo‘shimcha ravishda
10000000 so‘m sarfladi. Natijada uning foydasi 5 million so‘mdan 5,2 million
so‘mga yetdi. Boshqa firma menejmentga qo‘shimcha 20000000 so‘m sarfladi,
olgan foydasi esa 10 million so‘mdan 10,3 million so‘mga yetdi. Hisoblab
ko‘ringchi, qaysi firmada menejment samaradorligi yuqori bo‘lgan?
Siz “Azizbek” kichik korxonasining menejerisiz. Azizbek kichik korxonasi
A.Nabiyev ko‘chasi 10-uyda joylashgan.
Manzil: indeks 704030 tel (fax) 225-33-11
“Azizbek” kichik korxonasi 7 turdagi ichimlik suvlarini ishlab chiqaradi.
Mahsulot sifati boshqa korxonalarning mahsulotiga qaraganda yaxshi deb
aytolmaymiz. Quyida korxonaning faoliyati va iqtisodiy ko‘rsatkichlari berilgan.
Shulardan foydalanib, siz o‘z korxonangizda SWOT tahlili o‘tkazing.
Mahsulotning assortimenti ko‘p.
Mahsulot sifati bo‘yicha raqobatga bardosh bera olmaydi.
Mahsulot turlarini ko‘paytirish mumkin.
Yangidan-yangi raqobatdoshlar ko‘payishi ehtimoli mavjud.
Korxonalar ko‘payishi ehtimoli mavjud.
Respublikamizning ko‘pgina bozorlarini egallagan.
Iste`molchilarning talab darajasi kun sayin oshib bormoqda.
Qadoqlanish zamon talabiga javob bera olmaydi.
Mahsulot narxi juda yuqori.
Yangi texnologiyalar kiritish imkoniyati bor.
Eksport imkoniyatlari paydo bo‘lyapti.
Iste`molchilarning didi o‘zgarib turadi.
Hayot tarzini o‘zgarib borishin ham hisobga olish kerak.
Topshiriq:
Yuqorida berilgan korxonaning faoliyati va iqtisodiy ko‘rsatkichlaridan
foydalanib korxonada SWOT tahlil o‘tkazing va quyidagi jadvalni to‘ldiring.
Kuchli tomonlari
Zaif tomonlari
Imkoniyatlar
Tahdidlar
1.
2.
3.
1.
2.
3.
1.
2.
3.
1.
2.
3.
18-masala
Agar ish bilan band bo’lganlar soni 90 mln bo’lib, ishsizlar soni 10 mln bo’lsa, u
holda ishsizlikdarajasi qanday bo’ladi?
19-masala
Quyidagi ma’lumotlar asosida ishsizlik darajasini hisoblang:
1.
Aholi soni -500 mln kishi
2.
16 yoshga to’lmaganlar va maxsus muassasadagilar-20 mln kishi
3.
Ishchi kuchi tarkibidan chiqqanlar-150 mln kishi
4.
Ishsizlar-33 mln kishi
Masala
Firmaning o’z mahsulotlarini sotishdan olgan tushumi 4.5 mln so’m. Mahsulotni
tayyorlash uchun sarflangan umumiy xarajatlar 4 mln so’mni tashkil etadi. Olingan
foydaning 18 % I soliqqa, qolgan yarmi dividentga to’lanadigan bo’ldi. Foydaning
qolgan qismining 50 %i ishlab chiqarishni kengaytirish uchun sarflanadigan bo’ldi.
Foyda normasini, soliq va dividend miqdorini, investitsiyaga ajratilgan mablag’
miqdorini hisoblang?
Masala
Aytaylik , Erkinjon korxonada sex boshlig’i lavozimida ishlab, yiliga 6000000
so’m maosh olardi. Bankda 12000000 so’m mablag’I bo’lib, yiliga 14 % daromad
keltiradi.U xususiy biznes bilan shug’ullanishga qaror qildi va barcha jamg’argan
pulini sarflab, kichik korxona ochdi. Birinchi yilning so’ngida buxgalteriya hisobi
ko’rsatdiki, hamma qilingan xarajatlarni olingan daromaddan ayirib tashlagach,
7200000 so’m foyda qolibdi.
Bir hisobchi, buxgalteriya hisob kitobiga ko’ra foydangiz sarflagan 12 mln
investitsiyangizga nisbatan 60 % ni tashkil etadi. Bu yaxshi dedi.
Ikkinchi buxgalter esa siz foyda olmay zarar ham ko’rishingiz mumkin edi. Ammo
sizning real iqtisodiy foydangiz -480000 so’m. Buxgalterlardan qaysi biri haq?
Masala
Kichik korxonada 40 kishi ishlab, yiliga 800 mln so’mlik Tovar ishlab chiqarar
edi. Bozori kasod bo’lib, mahsulotining ¼ qismi o’tmay qoldi. Shunday sharoitda
ishlovchilarning necha foizi ishsiz qolishi mumkin?
Masala:
Korxonada 120 kishi ishlar edi. Har bir ishchi yiliga 450 ming so’m ish haqi olar
edi, ishchi esa 150 ming so’m foyda keltirar edi. Korxonaga 10 ta yangi stanok
sotib olindi, har bir stanok 1 mln so’m turadi va 5 yil xizmat qiladi, uni ishlatish
300 ming so’m foyda keltiradi. Shunday bo’lsa nechta ishchi kerak bo’lmay
qoladi?
Masala:
Mamlakatda ishsizlar 204 ming kishi, mehnatga Layoqatlilar 20 mln kishi, bandlik
necha foizga teng?
Masala: Korxona egasi oldida muqobil tanlov bor: u 20 ta malakasi o’rtacha
ishchilarni yoki 8 ta malakasi eng yuqori ishchilarni ishga olishi mumkin. U
qachon, qaysi tanlovni qiladi?
Masala: Korxona ta’mirlash uchun vaqtincha yopilgan edi. U ishga tushganda 20
% odam kelmagandi. Ishga kelganlardan yana 10 kishi javob so’rab ketdi. Natijada
ishda yo’qlar soni 30 kishiga oshib ketdi.Korxonada necha kishi ishlar edi?
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati
1.
D.Tojiboyeva , A.Yo’ldoshev “Maxsus fanlarni o’qitish metodikasi”.
Darslik.T.: “Aloqachi”, 2009, 568 bet
2.
Z.A.Sagdillayeva, X.X.Aminov “Korxonaning moliya bozoridagi faoliyati
tahlili” fani bo’yicha masalalar to’plami . T.: “Iqtisod-Moliya”, 2006 yil
3.
Safayeva Q. “Iqtisodiyotda matematika” Kasb hunar kollejlari uchun o’quv
qo’llanma. T.:“Iqtisod-Moliya”, 2010 yil
4.
O’lmasov A. “Iqtisodiy bilim asoslari” akademik litsey va kasb hunar
kollejlari uchun darslik. T.:“G’afur G’ulom”, 2008 yil
5.
Z.Xudoyberdiyev va boshqalar “Tadbirkorlik va biznes asoslari” , T.: “Ilm-
ziyo”, 2009 yil
Document Outline - 1-mashg‘ulot.
- 2 - mashg‘ulot.
- 3 - mashg‘ulot.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
