2. Investitsiya faoliyatini davlat tomonidan boshqarish
2.Oʼzbekistonda mustaqillikka erishgandan sung xorijiy investitsiyalarni milliy iqtisodiyga jalb qilish tizimini yaratishga kirishildi. Bu borada bir kator qonunlar va Prezident farmonlari chiqarildi. "Tashki iqtisodiyfaoliyat tugʼrisida", "Chet el investitsiyalari va xorijiy investorlar faoliyatining kafolatlarini takomillashtirish tugʼrisida"gi qonun va farmonlari shularjumlasidandir. Bu qonun va farmonlar maʼlum maʼnoda xorijiy investitsiyalarni jalb etishning xuqukiy asosini tashkil etadi.
Investitsiya muhitiga bir kator omillar taʼsir kursatadi.
Siyosiy omillar:
- xorijiy investitsiya borasida davlat siyosati;
- halqaro kelishuvlarga rioya qilish;
- davlatning iqtisodiyga aralashuvi darajasi;
- iqtisodiysiyosatning hayotiyligi;
- mamlakatning halqaro shartnomalar tizimida katnashuvi;
- davlat apparatining ish faoliyati;
- siyosiy xukumatning investitsiyalarga moyilligi.
Iqtisodiy omillar:
- iqtisodiyning umumiy holati (yuksalish, pasayish);
- valyuta kursining barqarorligi;
- inflyatsiya jarayonining dinamikasi;
- solik imtiyozlari;
- bojxona tartibi;
- ish kuchidan foydalanish tartibi;
- ish kuchi qiymati;
- aniqmahsulotlarga talab va taklif;
- kredit qiymati va boshqa lar.
Ijtimoiy omillar:
- jamoatchilikning xususiy mulk va xorijiy investitsiyalarga munosabati;
- jamiyatning mafkoʼraviy birdamlik darajasi;
- mamlakat iqtisodiy-ijtimoiy rivojlanishining asosiy masalalari buyicha kelishuvning mavjudligi;
- ishchi guruhining tashkilotchiligi.
Biron mamlakatning investitsion muhitini tahlilqilinganda, amaldor nuqtai nazari emas, balki oʼzmablagʼini daromad keltiruvchi loyixaga joylashtirmokchi boʼlgan xorijiy investorlarning fikrlari ahamiyatlidir. Ularning fikricha investitsiya muhiti bir kator zaruriy omillarga bogʼlik boʼlib, ularning mavjudligi investitsiya muhitining eng qulay bulishini taʼminlaydi.
Birinchisi, siyosiy barqarorlik boʼlib, uning mavjud bulishi investorning kelgusi ishlarini rejalashtirish va ishonch bilan oldinga intilishiga imkon beradi. U kuchli qonuniy tizimning mavjudligi, tashki va ichki harbiy nizolar, hamdainqilobiy oʼzgarishlarning bulmasligida namoyon boʼladi.
Ikkinchisi, iqtisodiysamaradorlik. Har bir investor iqtisodiyoʼsish juda Yuqoriboʼlgan, xukumat iqtisodiyni rivojlantirish borasida barqaror siyosat olib borayotgan mamlakat iqtisodiyiga mablagʼ sarflashni xoxlaydi.
Yana bir muhim omil mamlakatdagi xukumat raxbarlari, mehnat jamoalari, muxolif partiya vakillari va halqning xorijiy investorlarga nisbatan boʼlgan dustona munosabatlaridir. Undan tashkari oddiy halqning xorijliklarga, ularning mamlakatdagi iqtisodiy-ijtimoiy faoliyatiga boʼlgan munosabati xam katta ahamiyat kasb etadi. Ushbu omil xam investorlarning mamlakatdagi faoliyatlariga katta taʼsir utkazadi.
Xukumatning siyosati yana bir muhim omil hisoblanib, investorlarning faoliyatiga turli xil taʼsir utkazishi mumkin. Аlbatta, xukumat olib borayotgan iqtisodiysiyosat bevosita yoki bilvosita biznes, savdo va investitsiyalash jarayoniga
oʼz taʼsirini utkazadi. Bunda uch jnxdtga alohida eʼtibor berilishi zarur: xorijiy investorlarning loyix^alarda satnashish darajasi, Xorijliklarning me^nati, infrastruktura.
Do'stlaringiz bilan baham: |