Keyin bir necha kun yoki bir necha hafta keyin payd

Foydalanuvchilarga XKning ta`siri xaqidagi izlanish natijalari 

(simptomlar to’g’risida xabar bergan 

operatorlar foizi) 

                                                                                            

34–jadval

 

Kompyuter ta`siri 

simptomlari 

Tuliqsiz 

smena. 

Displey 

lar bilan  

12  

oygacha 

To’liq 

simena. 

Displey 

lar bilan 

12 

oygacha 

Displey

lar bilan 

12 

oydan 

ortiq 

ishlash 

Displeyla

r bilan 2 

yildan 

ortiq 

ishlash 

Bosh og’rig’i va 

ko’zdagi og’riqlar 

8% 

35% 

51% 

 

 

76% 

Toliqish, bosh 

aylanishi 

5% 

32% 

41% 

69% 

---

 

 

457 

Tungi uyquni 

bo’zilishi 

- 

8% 

15% 

50% 

Kun mobaynida 

uyqusirash 

11% 

22% 

48% 

76% 

Kayfiyatni 

o’zgarishi 

8% 

24% 

27% 

50% 

Ortiqcha 

asabiylashuv 

3% 

11% 

22% 

51% 

Depressiya 

3% 

16% 

22% 

50% 

Intellektual 

qobiliyatini 

pasayishi, xotirani 

yomonlashuvi 

- 

3% 

12% 

40% 

Peshona va bosh 

terisini 

taranglashuvi 

3% 

5% 

13% 

19% 

Soch to’kilishi 

- 

- 

3% 

5% 

Muskullardagi 

og’riq 

11% 

14% 

21% 

32% 

Yurak atrofida 

og’riqlar, 

yurak urishining bir 

xil emasligi, nafas 

siqilishi 

 

5% 

7% 

32% 

Jinsiy faollikni 

susayishi 

12% 

18% 

34% 

64% 

 

34-jadvalda  G.G.Demirchoglyanning  "Kompyuter  va  salomatlik" 

kitobida berilgan foydalanuvchilarga XKning ta`siri xaqidagi ma`lumotlar 

keltirilgan. 

Kompyuterda  ishlash  ayniqsa  yosh  bolalarga  va  o’smirlarga 

o’suvchi organizmning anatomik-fiziologik xususiyatlariga va tashqi ta`sir 

etuvchilarga  moyilligi  tufayli  salbiy  ta`sir  ko’rsatadi.  Umumiy  va  ko’rish 

toliqishi asablanish chastotasini oshishi fonida, misol uchun, havotirlanish, 

achchiqanish,  xech  kimga  qo’shilmaslik  yoki  uyquni  bo’zilishi  shaklida 

namoyon  bo’ladi.  Ko’pgina  faktorlarni  xususan  maktab  yoshidagi  va 

talabalarga  ta`siri  deyarli  o’rganilmagan,  ularni  hisoblash  texnikasiga 

aralashuvi  bizning  davlatimizda,  boshqa  sobiq  Sovetlar  mamlakati 

respublikalari  singari,  kompyuterlarning  uncha  yaxshi  bo’lmagan 

namunalaridan  boshlanganligi  sababli,  nafaqat  yosh  bolalarga,  balki 

kattalarga  xam  xavf-xatar  soladi.  Texnik  ko’rsatkichlar  (vizual  va 

emission  parametrlar)ga  ko’ra  "Agat",  "BK",  "Yamaxa",  "Elektronika" 

---

 

 

458 

turdagi  kompyuterlar,  xususan  televizorga  o’rnatiladigan  "Dendi"  o’yini 

qati’an to’g’ri kelmaydi. 

Shuni  qayd  etish  lozimki,  kompyuter  texnikasini  ma`naviy  eskirish 

davri 2- 2,5 yildan oshmaydi. Kompyuterda ishlashni to’g’ri tashkil etish, 

foydalanuvchining  sog’lig’iga  salbiy  ta`sirini  iloji  boricha  kamaytirish 

uchun, surunkali kompyuterda ishlash inson organizmiga ta`siri va keyingi 

oqibatlari XKning sifatsiz emission va vizual xarakteristikalari sababli, ish 

joyini, ish tartibini noto’g’ri tashkil etilganidan, u yoki bu shikoyatlarning 

mukammal sabablarini ko’rib chiqamiz.