Tipik kesish tezliklarni taqqoslash. Bu usulda baozi bir turg‘unlik davriga muvofiq bo‘luvchi, tipik deb ataluvchi kesish tezliklari taqqoslanadi. Tipik turg‘unlik davri 20 minutga teng deb qabul qilingan. Bunday turg‘unlik davri qiymati, kichik qiymatlarda o‘zgaruvchan va qarama – qarshi natijalarni olish mumkinligi katta qiymatlarda esa material va vaqt sarflari o‘sib ketishi hisobga olinib qabul qilingan.
Vmin=V20 qiymati doimiy kesish chuqurligi (t=476mm) va surishda (S=159mm/ayl) aniqlanadi.
Turg‘unlik davri 20 ga teng yoki yaqin bo‘lganda qadar mutlaqo bir xil kesikchlar bilan turli xil tezdiklarda ish olib boriladi va V20 tezlik quyidagi formula bo‘yicha hisoblanadi:
Tipik tezlikdi aniqlashda keskichlar to‘la o‘tmaslanishgacha olib boriladi, uning mezoni bo‘lib ishlov berilgan yuzada yaltiroq chiziqni hosil bo‘lishi xizmat qiladi.
Bu usulning kamchiligi shundan iboratki, uning amalga oshishi tanlash va sinab ko‘rishlar bilan boьliqdir.
Kesish tezligi V60 ning qiymatlarini taqqoslash. Bu usul doiymiy kesish chuqurligi va surish qiymatlarida T – V boьliqlikni aniqlashdan iborat bo‘ladi. Tekshirishlar quyidagi tartibda bajariladi:
Qabul qilingan Wkr o‘tmaslanish mezonida 10 dan 80 minutgacha bo‘lgan turg‘unlik davriga muvofiq bo‘luvchi turli xil kesish tezliklarida (V1, V2, V3, V4) va t=const, S=const bo‘lgandagi 3…4 ta turg‘unlik tajribalari o‘tkaziladi.
Tajribalarni o‘tqazishda hork yeyilish (ketingi qirra bo‘yicha yeyilishda) yoki hl (oldingi yuza bo‘yicha yeyilishda)va qabul qilingan har bir tezlik uchun hork=() yoki hl=() yeyilish grafigi quriladi, bu yerda -tajriba boshlanishdan yeyilishni o‘lchash momentigacha bo‘lgan vaqt. Yeyilish har bir tajribada Wkr yeyilish qiymatidan 20 – 30% ga ortiqcha bo‘lgan qiymatgacha olib beriladi.
2) Qabul qilingan o‘tmaslanish mezoniga muvofiq bo‘luvchi ordinata shkalasini bo‘lish orqali (shakl-94) gorizontal to‘g‘ri chiziq o‘tkaziladi (W= Wkr). Yeyilish grafiklarining kesib o‘tish nuqtalarining abstsisslari V1, V2 va xakazo kesish tezliklariga muvofiq keluvchi (T1, T2 va xakazo) turg‘unlik davrlarini aniqlaydi.
3) Logarifmik koordinatalarda doimiy kesish chuqurligi va surish qiymatlarida bo‘lgan turg‘unlik davrini kesish tezligiga boьliqlik grafigi quriladi (shakl-95).
Grafikdan formuladagi z daraja ko‘rsatkichi aniqlanadi.
4) Qurilgan grafiklar bo‘yicha qabul qilingan turg‘unlikga (masalan, T=60 min) muvofiq bo‘luvchi kesish tezligi aniqlanadi.
Eng yaxshisi bo‘lib katta qiymatga ega bo‘luvchi V60 keskich inobatga olinadi.
Ko‘rib o‘tilgan usulning asosiy kamchiliklari tajribalarning katta mehnat siьimidan, ishlov beriladigan materialning va kesuvchi asbobning katta sarflaridan tashqil topgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |