Kegl cc pechat indd

Amaliy topshiriq
Sharsimon shakldagi kolbani olib, suvga to‘ldiring va uning 
Quyosh nurlarini to‘plash xususiyatini kuzating.

---

142
1. Inson qanday qilib ko‘radi?
2. Yorug‘lik hodisalari haqida Beruniy va Ibn Sino aytgan 
fikrlarining qay darajada to‘g‘riligi haqida o‘ylab ko‘ring.
•
Markaziy Amerikada 
Anableps
degan baliq bor. U suvda ham, 
quruq likda ham bir xil ko‘rsa kerak. Chunki u suv yuzida 
katta ko‘zlari 
ning yarmi suvda, yarmi havoda bo‘lgan holatda 
suzib yuradi.
52-MAVZU
YASSI KO‘ZGU
Ko‘zguga qaramagan odam bo‘lmasa kerak. Unga qarab nimani 
ko‘ramiz? Ko‘z 
guda biz o‘z ak 
simizni va atrofimizdagi buyumlarni 
ko‘ramiz. Ko‘zgudagi tasvir o‘l 
chamlari, buyumlar o‘lchami bilan 
bir xil bo‘ladi. Ko‘zguga yaqin 
lashsak, tasvir ham yaqin 
lashadi, 
uzoqlashsak tasvir ham uzoqlashadi. Demak, tasvir ko‘zguning yuzida 
emas, balki ichkarisida hosil bo‘ladi. Buning sababi nimada? Bir 
tomoni kumush bilan qoplangan shisha plastinaga
 ko‘zgu
deyiladi. 
Narsa, buyumlardan qaytgan yorug‘lik ko‘zguga tushadi va uning 
kumushlangan qatlamidan qaytadi. Yorug‘likning qaytish qonunidan 
foydalanib, yassi ko‘zguda tasvir hosil qilishni ko‘raylik (110-rasm). 
Tasvir hosil qilish uchun buyumdan ikkita nurni ko‘zguga yo‘nal-
tiriladi. Bu nurlar ko‘zgu yuzasidan qaytish qonuniga rioya qilib 
qaytadi.
110-rasm.
Qaytgan nurlarni teskari tomonga davom ettirilsa, buyum tasviri 
ko‘zgu orqasida hosil bo‘ladi. Agar tasvirdan ko‘zgugacha va ko‘zgudan 
buyum gacha bo‘lgan masofalar o‘lchansa, ular teng bo‘lib chiqadi.
Ko‘zgudagi aksimizga qarab, 
unga o‘ng qo‘limizni uzatsak, 
aksimiz chap qo‘lini uzatadi. 
Demak, yassi ko‘zguda chap 
tomon bilan o‘ng tomonning o‘rni 
almashinib ko‘rinadi. Ko‘zgudagi 
buyum o‘zidan nur chiqarmaydi. 
Shu sababli tasvirni 
mavhum tasvir
deyiladi.

---

143
Shunday qilib,