Aksonometrik proyeksiyalar va ular turlari

9-Маvzu.Aksonometrik proyeksiyalar va ular turlari. .
Reja:
1.Кo’rinishlar.
2.Proyeksiyalash usullari.
3.Shakillarning aksonometrik proyeksiyasi.
Buyum sirtining kuzatuvchiga qaratilgan ko’rinar qismining tasviri ko’rinish deyiladi. Har qanday buyum olti ko’rinishga ega bo’lib, bu ko’rinishlar quyidagicha nomlanadi:

• – olddan (bosh, asosiy) ko’rinish;
• – ustdan ko’rinish;
• – chapdan ko’rinish;
• – o’ngdan ko’rinish;
• - pastdan ko’rinish;
• - orqadan ko’rinish.

Ko’rinishlar chizmada O’zDSt 2.305-97 ga muvofiq joylashtiriladi. Asosiy proyeksiyalar tekisligi qilib kubning olti yog’i olinadi
(1 -shakl)
Olddan ko’rinish - frontal proyeksiya tekisligidagi tasvir - bosh yoki asosiy ko’rinish bo’lib, bu ko’rinish detalning shakli, ko’rinar va ko’rinmas chiziqlari haqida boshqa ko’rinishlarga qaraganda ko’proq ma'lumot beradigan qilib tanlanadi. Agar detal sirtidagi biror qismining shakli va o’lchamlarini ko’rinishlarning birortasida ham aniq ko’rsatish mumkin bo’lmasa, u holda yangi tanlab olingan qo’shimcha tekislikdagi hosil qilingan tasvir qo’shimcha ko’rinish deyiladi.
Agar detal sirtining biror qismi tor uchastkada chegaralanib olingan bo’lsa, uning tasviri mahalliy ko’rinish deyiladi. O’zDSt 2.317-96 da aksonometriyaning to’g’ri burchakli izometriyasi keltirilgan.Izometriya - grekcha so’zbo’lib Isos - teng (bir xil) degan ma'noni anglatadi.
Izometriyao’qlari orasidagi burchaklar o’zaro teng bo’lib, ular 1200 ni tashkil etadi (19-shakl, a va X,У,Z o’qlari bo’yichao’lchamlar o’z (1:1) qiymatlarda o’lchab qo’yiladi (19-shakl, d).
Izometriya o’qlarining yo’nalishlarini quyidagicha yasash mumkin:
H gorizontal proyeksiya tekisligiga nisbatan
parallel bo’lgan D diametrli aylananing to’g’ri burchakli izometriyada tasvirlanishini ko’rib chiqamiz.