Kegl cc pechat indd

42-MAVZU
LABORATORIYA ISHI. TERMOMETR YORDAMIDA HAVO 
VA SUYUQLIK TEMPERATURASINI O‘LCHASH
Kerakli asboblar.
Termometr, issiq suv, sovuq suv, menzurka, shisha 
tayoq cha, suv solish uchun kosacha.
Ishni bajarish tartibi.
1. Termometr fizika xonasining quyosh nurlari to‘g‘ridan-to‘g‘ri 
tush maydigan, isitish vositalari (batareya, plitka)dan uzoqda, lekin 
shkalasi aniq ko‘rinadigan joyga osib qo‘yiladi.
2. Tajribani o‘tkazishga tayyorlanish jarayonida (5–6 min) termo metr 
ko‘rsatishi o‘zgarmay qolganidan so‘ng xona temperaturasi yozib olinadi.
3. Plitka yoki gaz alangasida suvli idish qizdiriladi.
4. Menzurkada 100 ml suv o‘lchab olinib, kosachaga quyiladi 
va termometr suvga tushiriladi. Biror minutdan so‘ng termometr 
ko‘rsatishi 
t
1
yozib olinadi.
5. Menzurkada 100 ml suv o‘lchab olinadi va unga termometr 
tushiriladi. Biror minutdan so‘ng termometr ko‘rsatishi 
t
2
yozib olinadi.
6. Menzurkadagi issiq suvni sovuq suvli kosachaga ag‘dariladi. 
Shisha tayoqcha bilan aralashtirilib, temperaturasi 
t
3
o‘lchanadi.
7. Yuqoridagi tajribani issiq suvning temperaturasi turlicha bo‘lgan 
hollarda takrorlanadi.
1. Nima sababdan suvga tushirib olingan termometrning ko‘rsa 
tishi 
suvdan olinganda tushib ketadi?
2. Tajribalarni naychasining diametri kichikroq bo‘lgan termometr 
bilan o‘tkazilsa, o‘lchash aniqligi qanday o‘zgaradi?
3. Ikkita bir xil stakanning bittasi bo‘sh, ikkinchisida qand bo‘lagi 
bor. Ularga choynakdan choy quyib temperaturalari o‘lchansa, 
qand solinganida pastroq bo‘ladi. Sababi nimada?

---

115
IV BOBNI YAKUNLASH BO‘YICHA NAZORAT SAVOLLARI