Кўчмас мулк ва мулк ҳУҚУҚи амалий қўлланма

КЎЧМАС МУЛК ВА МУЛК ҲУҚУҚИ
142
Бузилган хусусий мулк ҳуқуқининг тикланиши 
ва унинг суд орқали ҳимоя қилиниши қонун билан 
кафолатланади.
!
Мулкдорга етказилган зарарнинг ўрни уни етказган шахс томонидан қонун 
ҳужжатларига мувофиқ тўла ҳажмда қопланиши керак.
Ушбу Қонунда белгиланган мулк ҳуқуқининг ҳимояси фуқаролик, иқтисодий, 
жиноий ва маъмурий қонунчилик нормалари воситасида амалга оширилади. 
Фуқаролик кодексининг 11-моддасида фуқаролик ҳуқуқини ҳимоя 
қилишнинг қуйидаги усуллари белгиланган:
●
ҳуқуқни тан олиш;
●
ҳуқуқ бузилишидан олдинги ҳолатни тиклаш ва ҳуқуқни бузадиган ёки 
унинг бузилиши хавфини туғдирадиган ҳаракатларнинг олдини олиш;
●
битимни ҳақиқий эмас деб топиш ва унинг ҳақиқий эмаслиги 
оқибатларини қўллаш;
●
давлат органининг ёки фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш 
органининг ҳужжатини ҳақиқий эмас деб топиш;
●
шахснинг ўз ҳуқуқини ўзи ҳимоя қилиши;
●
бурчни аслича (натура) бажаришга мажбур қилиш;
●
зарарни тўлаш;
●
неустойка ундириш;
●
маънавий зиённи қоплаш;
●
ҳуқуқий муносабатни бекор қилиш ёки ўзгартириш;
●
давлат органининг ёки фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш 
органининг қонунга зид ҳужжатини суднинг қўлламаслиги.
Фуқаролик ҳуқуқлари қонунда назарда тутилган бошқача усуллар билан 
ҳам ҳимоя қилиниши мумкин.
Қонун мулк ҳуқуқини кафолатлаш ҳамда уни ҳимоя қилиш билан бирга, мулк 
ҳуқуқини амалда оширишда мулкдорнинг зиммасига муайян мажбуриятлар 
ҳам юклайди.
Бундан ўн ой олдин автомашинамни Жавлон исмли шахсга сотиш 
ҳақида келишиб закалат пули олган эдим. Келишувимизга кўра у 
автомашинанинг пулини менга уч ой мобайнида бўлиб-бўлиб бериши 
керак эди. Мен ишонганлигим учун автомашинани сотиб олувчига бериб 
юбордим. Келишувни ҳам нотариал расмийлаштирдик ва барча шарт-
ларни кўрсатдик. Лекин ўтган вақт давомида Жавлон менга автома шина 
учун ҳеч қандай пул бергани йўқ. 
Ҳозирда мен автомашинани суд орқали қайтариб олмоқчиман.
Мен сотиб олувчидан автомашинамни ноқонуний эгаллаб турган 
даври учун қўшимча пул маблағи сўрашга ҳақлиманми?