Кўчмас мулк ва мулк ҳУҚУҚи амалий қўлланма

145
3 .2 . КЎЧМАС МУЛККА ОИД МУЛК ҲУҚУҚИНИ
СУД ОРҚАЛИ ҲИМОЯ ҚИЛИШ ТАРТИБИ
Мулк ҳуқуқининг ҳимоясини таъминлаш учун қонунда бир қанча 
кафолатлар белгиланган. Ушбу кафолатлар мулк ҳуқуқи бузилган тақдирда 
унинг суд орқали ҳимоя қилиниши ва тикланишида ўз ифодасини топади.
Давлат бузилган хусусий мулк ҳуқуқининг 
тикланишини ва унинг суд орқали ҳимоя қилинишини 
кафолатлайди.
!
Судларда мулк ҳуқуқига оид низолар бўйича энг кўп учрайдиган даъво 
тоифалари қуйидагилардир: 
●
битимларни ҳақиқий эмас деб топишга оид;
●
битимларни ҳақиқий деб топишга оид;
●
мол-мулкка эгалик ҳуқуқини белгилашга оид;
●
умумий мол-мулкка эгалик қилиш ва уни тасарруф этишга оид;
●
умумий мулкни тақсимлаш ва ундан улуш ажратишга оид;
●
гаров муносабатларига, хусусан, ундирувни гаровга қўйилган мол-
мулкка қаратишга оид;
●
закалат билан таъминланган мажбуриятни бажармасликка оид;
●
битимларни бекор қилиш ёки ўзгартиришга оид;
●
зарарни, хусусан, моддий ва маънавий зарарнм ундиришга оид; 
●
меросни тақсимлашга оид;
●
меросдан мажбурий улуш олишга оид;
●
мерос таркибига кирадиган мол-мулкни олишда имтиёзли ҳуқуқни 
белгилашга оид;
●
мерос гувоҳномасини тўлиқ ёки қисман ҳақиқий эмас деб топишга 
оид;
●
уй-жойдан фойдаланиш тартибини белгилашга оид;
●
уй-жойдан фойдаланиш ҳуқуқини белгилаш ва фойдаланиш ҳуқуқини 
йўқотган деб топишга оид;
●
уй-жойдан мажбурий тартибда кўчириш (бошқа турар-жой берган 
ёки бермаган ҳолда)га оид;
●
турар-жой ижарасига оид;
●
ўзганинг ер участкасидан чекланган тарзда фойдаланиш ҳуқуқини 
белгилашга оид ва бошқ. 
Мулк ҳуқуқини ҳимоя қилишга оид аризалар низо мавжудлиги сабабли 
судга даъво тартибида тақдим этилади.

---