Кўчмас мулк иқтисодиёти

 
14.4. Кўчмас мулк бозорида суғурталаш 
Суғурталаш – бозор муносабатларининг муҳим элементларидан бири бўлиб, 
иқтисодиётда алоҳида функцияларни бажариш билан боғлиқ молиявий соҳага 
тааллуқлидир. 
Суғурталаш
– табиий офатлар; бахтсиз ҳодисалар, кўчмас мулк объекти битимини 
рўйхатдан ўтказишни расмийлаштиришда йўл қўйилган қонунбузарликлар; риэлторлар, 
баҳоловчилар ва кўчмас мулк бозорининг бошқа мутахассисларининг қасддан қилинмаган 
хатолари; пудратчи томонидан учинчи шахсларга; қурувчидан ҳиссадорларга етказилган 
зарарларни қоплашга йўналтириладиган, иштирокчиларнинг бадаллари эвазига 
шакллантириладиган пул (суғурта) фондини яратиш бўйича тадбирлар тизими. 
Суғурталаш қоидалари
– суғурталаш шартномасига мувофиқ томонларнинг ҳуқуқ 
ва мажбуриятларини белгиловчи суғурталаш шартлари, суғурталаш объекти, 
суғурталовчи жавобгарликдан озод бўладиган суғурта ҳолатлари ва истисно ҳолатлар 
рўйхати. Суғурталаш қоидалари одатда, суғурта полисида баён этилади ёки унинг 
ажралмас қисмини ташкил этади. Суғурталаш қоидалари суғурта фаолиятини 
лицензиялаш учун зарур бўладиган ҳужжатлар пакетига киради. 
Суғурталовчи
– маълум тўлов эвазига таваккалчиликни ўз зиммасига олувчи 
суғурта компанияси. 
Суғурталанувчи
– шартнома бўйича таваккалчиликни суғурталовчига топширувчи 
жисмоний ёки юридик шахс. 
Суғурта қиймати
– суғурта объектининг ҳақиқий, аниқ қиймати. 
Суғурта суммаси
– суғурта шартномаси тузилаётганда суғурталовчи томонидан 
эълон қилинадиган, суғурталанувчи ўз манфаатини суғурталайдиган сумма. Мулкни 
суғурталашда суғурта суммаси суғурта объекти суғурта қийматидан ортмаслиги керак. 
Суғурта бадали
- суғурта шартномасида кўзда тутилган суғурта ҳолати орқали 
келтирилган зарар учун суғурталовчи томонидан суғурталанувчига тўланадиган сумма.