Кўчмас мулк иқтисодиёти

5.1 -расм.Ер участкасининг кадастр рақамлари тузилма(структура)си
Ер участкаси чегараларининг ҳар қандай ўзгариши мавжуд кадастр рақамини бекор 
қилинишига олиб келади. Аввал фойдаланилган кадастр рақами ундан фойдаланган 
участка ўз фаолиятини тўхтатган тақдирда ҳам бошқа ер участкасига берилмайди. 
5.3. Ўзбекистон Республикасида ердан мақсадли фойдаланиш 
 
Ўзбекистон Республикасида ерларидан мақсадли фойдаланиш Ер кодексига асосан 
аниқланади, унга кўра ерлар уларга мос келувчи кодлар билан белгиланган (5.2 - расм) 
К
ад
ас
тр р
ақ
ами
Идентиф
икация 
даражаси 
Қаторни 
белгиловч
и код 
Ҳудудий-
маъму-рий 
тузилиш-
лар ва ер 
майдон-
ларининг 
номи 
Вилоят 
Ҳудуди
й зона 
Бино 
ёки 
иншоот 
Админис
тратив 
ҳудуд 
Ер 
участка
си 
Турар 
ёки 
нотурар 
жойлар 
Шаҳар 
Туман 
А 
Б 
В 
Г 
Д 
Е 
Х1Х2 
Х3Х4 
Х5 
Х6 
Х7 
Х8Х9 

---

60 
саккизта тоифа(категория)га бўлинади.
21
Бу ерлардан уларга белгиланган мақсадларда 
фойдаланилади: 
Қишлоқ хўжалигига мўлжалланган ерлар - қишлоқ хўжалиги эҳтиёжлари учун 
берилган ёки ана шу мақсадга мўлжалланган ерлар. Қишлоқ хўжалигига мўлжалланган 
ерлар қишлоқ хўжалигини юритиш учун зарур бўлган қишлоқ хўжалиги ерлари ва 
дарахтзорлар, ички хўжалик йўллари, коммуникациялар, ўрмонлар, ёпиқ сув ҳавзалари, 
бинолар, иморатлар ва иншоотлар эгаллаган ерларга ажралади. 
Ҳайдаладиган ерлар, пичанзорлар, яйловлар, ташландиқ ерлар, кўп йиллик дов-
дарахтлар (боғлар, токзорлар, тутзорлар, мевали дарахт кўчатзорлари, мевазорлар ва 
бошқалар) эгаллаган ерлар қишлоқ хўжалиги ерлари жумласига киради. Қишлоқ 
хўжалиги ерлари махсус муҳофаза қилиниши лозим. 
Қишлоқ хўжалигига мўлжалланган ерларни қишлоқ хўжалигидан ўзга эҳтиёжлар 
учун бошқа тоифадаги ерларга ўтказишга алоҳида ҳолларда ушбу Кодекс ва бошқа қонун 
ҳужжатларига мувофиқ йўл қўйилади. 
Қишлоқ хўжалиги ерларини ирригация ва сувдан фойдаланиш тизимига асосланган 
сунъий суғориш қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқаришини ташкил этишнинг асоси ва 
ерлардан самарали фойдаланиш ҳамда уларнинг унумдорлигини ошириш шартидир. 
Бу ерлар қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқариши учун, ихота экинларини яратиш, илмий 
тадқиқот, ўқув ва қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқариши билан боғлиқ бошқа мақсадларда 
ишлатилиши мумкин. Улардан:
•
фермер хўжалиги, ҳусусий ёрдамчи хўжалик, боғдорчилик, полизчилик, 
чорвадорчилик билан шуғулланувчи фуқаролар; 
•
тижорат ва нотижорат ташкилотлари;
•
қишлоқ хўжалиги профилининг тажрибали ва илмий бўлимлари фойдаланиши 
мумкин.
21
ЎзР ЕК 8-модда.