Кўчмас мулк иқтисодиёти


 Кўчмас мулк объектларини баҳолаш тамойиллари



Download 2,94 Mb.
Pdf ko'rish
bet142/178
Sana24.04.2022
Hajmi2,94 Mb.
#579480
1   ...   138   139   140   141   142   143   144   145   ...   178
Bog'liq
КМИ маъруза матни 2017

 
15.4. Кўчмас мулк объектларини баҳолаш тамойиллари 
Кўчмас мулк объектларини баҳолаш тамойиллари – бу кўчмас мулк объекти 
қийматига таъсир этувчи турли омилларнинг таъсир даражасини аниқловчи услубий 
қоидалар тўпламидир. Кўчмас мулк объектларини баҳолаш жараёнида уч элемент – 
субъект, объект ва бозор муҳити, ўзаро алоқада бўлиши боис, мутахассислар томонидан 
уч гуруҳ тамойиллар фарқланади (15.2 - расм). 
15.2 - расм. Кўчмас мулк объектларини баҳолаш тамойилларининг гуруҳлари
1.
Фойдаланувчининг нуқтаи назарини акс 
эттирувчи тамойиллар гуруҳи
2. 
Кўчмас мулк объекти (биринчи 
навбатда ер) ва унинг яхшиланишлари 
билан боғлиқ тамойиллар гуруҳи
3. 
Бозор муҳити билан боғлиқ тамойиллар 
гуруҳи
Кўчмас мулк объектидан 
энг самарали фойдаланиш 
тамойиллари


214 
Аниқ кўчмас мулк объектига бараварига бир нечта тамойиллар қўлланиши мумкин, 
шу ўринда, баҳолаш жараёнида вужудга кладига ҳар бир ҳолатда ҳам бу тамойилларни 
тўлиқ ҳажмда қўллаб бўлмайди. Кўчмас мулк бозори субъектлари кўпинча оқилона 
мулоҳазаларга амал қилмайдилар. Шунинг учун, қуйида келтирилган 
тамойиллар 
гуруҳлари кўчмас мулк бозори субъектларининг иқтисодий ҳаракати тенденцияларини 
акс эттиради, лекин бундай ҳаракатнинг реаллигини кафолатламайди

1.
Фойдаланувчининг нуқтаи назарини акс эттирувчи тамойиллар
(фойдалилик, 
ўриндошлик, кутиш), объектнинг фойдалилигини, унинг мақбул нархини ва кўчмас мулк 
объектига эгалик қилишдан кутиладиган фойдани аниқлашга имкон беради. 
Фойдалилик тамойили
да айтилишича: кўчмас мулк, фақатгина, потенциал эгасининг 
маълум иқтисодий функцияни бажариши учун фойдали бўлсагина, қийматга эга бўлади. 
Кўчмас мулк объектининг фойдалилиги – бу мазкур жойда ва аниқ вақт мобайнида 
фойдаланувчининг эҳтиёжларини қондириш қобилияти
. Профессионал баҳоловчилар ўз 
ишларида ушбу тамойилдан кенг фойдаланадилар. 
Одатда, харидор кўчмас мулк объектига бошқа ҳудди шундай фойдалиликка эга 
объект учун сўраладиган суммадан кўп бўлган пулни бермайди. Бундай ёндашув 
ўриндошлик тамойилига асосланган, ва одатда, у харидор учун вариантлар мавжудлигини 
назарда тутади. 
Ўриндошлик тамойили
– бунда кўчмас мулк объектининг энг юқори баҳоси, ўхшаш 
фойдалиликка эга бошқа объект сотиб олинадиган энг кам сумма билан белгиланади. 
Кўчмас мулк объектининг фойдалилиги даромадларни кутиш билан боғлиқ. 
Кутиш тамойили
да айтилишича: кўчмас мулк объектининг қиймати барча келгуси 
фойдаларнинг жорий қийматини ўз ичига олиши ва талабнинг ўсиши ҳамда таклифнинг 
чекланиши таъсирида бу қийматнинг доимий ўсишини ҳисобга олиши керак. 
2.
Кўчмас мулк объекти (биринчи навбатда ер) ва унинг яхшиланишлари билан 
боғлиқ тамойилларига қуйидагилар киради: 

ернинг қолдиқ маҳсулдорлик тамойили; 

ҳисса тамойили; 

ўсувчи ва камаювчи самарадорлик тамойили; 

мувозанатлилик тамойили; 

оптимал миқдорлар тамойили; 

иқтисодий бўлиниш тамойили. 
Нормал шароитларда иқтисодий фаолият ишлаб чиқариш омилларининг 
мавжудлигини талаб қилади, улар 15.3 - расмда кўрсатилган. 

Download 2,94 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   138   139   140   141   142   143   144   145   ...   178




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish