Kazus huquq normasi mazmuni taqozo qilgan huquqni amalga oshirishning to‘rt shaklini farqlash kerakligi ko‘rsatilib, uning asosiy shakli sifatida huquqqa rioya etish keltirib o‘tiladi

Dastlabki bosqich – tabiiy huquqni qonun darajasiga ko‘tarish (ijo­biy huquq), uni normativ shaklda ifodalash. Tabiiy huquqning o‘zagini inson huquqlari, uning inson va jamiyat tabiatidan kelib chiquvchi ijtimoiy-huquqiy talablari tashkil etadi. Bu talablarni qanoatlantirish uchun davlat ularni qonun yo‘li bilan, normativ darajada tan olishi kerak. Inson huquqlarini qonun dara­jasiga ko‘tarish: a) ularni konstitutsiyada mustahkamlab qo‘yishni; b) ularni amaldagi qonunchilik hujjatlarida mustahkamlashni nazarda tutadi. Misol qilib Konstitutsiyamiz moddalariga yuzlansak bo‘ladi. Ularda insonlarning yashash huquqi, erkin fikr, so‘z yuritish erkinligi hamda xohlagan dinga e’tiqod qilish erkinligi kabi tabiiy huquqlari qonun darajasiga ko‘tarilib mustahkamlab qo‘yilgan.
Ikkinchi bosqich – qonunni amalga oshirishning har xil mexanizmlari ishga solinadi. Bu mexanizmlar yordamida qonun qoidalarini subyektiv huquqlar va yuridik majburiyatlarning muayyan mazmuniga o‘tkazish amalga oshiriladi. Bu mexanizmlar rang-barangdir, chunonchi, unga qonunni hukumat, vazirlik­lar, idoralar, o‘zini o‘zi boshqarish organlarining qonun osti normativ hujjatlari-da va mahalliy ahamiyatga molik boshqa normativ hujjatlarda aniqlashtirish; qonun normalarini rasmiy sharhlash, hujjatlar orqali tushuntirish; qonunni qabul qilish, qo‘llash va majburiy ijro etish taomillarini tartibga soluvchi protsessual normalar; huquq normalarini qo‘llashga doir har xil hujjatlar kiradi. Davlat organlarining huquqiy hujjatlarni tayyorlash va qabul qilish borasidagi faoliyati ham shu bosqichga kiradi.
Yakunlovchi bosqich – huquqni bevosita amalga oshirishdan iborat. Aynan shu bosqichda huquqlar abstrakt imkoniyatdan real voqelikka aylanadi va bu huquq sohibining xohish-irodasiga ko‘ra yuz beradi, ya’ni huquqning amalga oshish-oshmasligi, agar amalga oshirilsa, bu qachon va qay darajada yuz berishi huquq subyektiga bog‘liq bo‘ladi.
Anglo-sakson huquq tizimida huquqni amalga oshirish mutlaq boshqacha tarzda amalga oshiriladi. Unga ko‘ra kishilarning tabiiy huquqlari majburiy norma maqomiga ko‘tarish sud tomonidan amalga oshiriladi.