Kassadagi naqd pullar va boshqa qimmatliklarning butligi va saqlash qoidalariga rioya qilishni tekshirish

Qo‘shilgan kapital auditi.

№21 BHMS ga muvofiq, 8400-«Qo‘shilgan kapitalni hisobga oladigan schyotlar»da oddiy va imtiyozli aksiyalarni nominal qiymatidan yuqori bahoda dastlabki sotishdan olingan emission daromadlar (8410) va ustav kapitalini shakllantirishda hosil bo‘lgan kurs tafovutlari (8420) aks ettiriladi. Auditor ushbu kapital tarkibining to‘g‘ri shakllanishi va o‘zgarishlarini tegishli asos bo‘luvchi hujjatlarga muvofiq tekshirib, natijalarini o‘zining ishchi hujjatlarida qayd qilib borishi zarur. Jumladan, aksiyalarni sotishdan olingan mablag‘lar kirimi, nominal vabirja (bozor) bahosi o‘rtasidagi farqni aniqlash hamda xususiy kapital tarkibida qo‘shilgan kapitalning shakllanishini to‘g‘ri aks ettirish va h. k. Bunda asosan quyidagi buxgalteriya yozuvlari amalga oshiriladi:
1) Korxona davlat ro‘yxatidan o‘tganidan so‘ng ishtirokchilar (ta’sischilar) qo‘shadigan ulushlar (obuna bo‘lingan aksiyalar) summasi ustav kapitalida aksettirilganda:
Debet 4610–«Ustav kapitaliga ulushlar bo‘yicha ta’sischilarning qarzlari»(agaraksiyaga obuna bo‘linsa-obunachilar bo‘yicha ochilgan analitik schyotlar);
Kredit 8310-«Ustav kapitalini hisobga oladigan schyotlar» (8310, 8320, 8330-schyotlardan tegishlisi, agar aksiyaga obuna bo‘linsa, uning nominal qiymatiga
Kt-8310, 8320-schyotlar)
Kredit 85420-schyot – aksiya nominal qiymatidan birja bahosining oshgan qismiga (emission daromad)
2) Ta’sischilar (ishtirokchilar) tomonidan ta’sis shartnomasiga muvofiq ulushlar moddiy, nomoddiy, pul mablag‘lari va h. k ko‘rinishida) tegishli dastlabki hujjatlar (qabul qilish-topshirish dalolatnomalari, nakladnoylar, kassa kirim orderlari, bank ko‘chirmalari)ga asosan topshirilganda: