Kasimova Gulyar Axmatovna Sholdarov Dilshod Azimiddin o’g’li

7
. Bizning 
mamlakatimizda qonunchilikni rivojlanishining huquqiy asoslari kuchli moliyaviy 
nazoratdan dalolat beradi
8
. 
Moliyaviy nazorat - boshqarish jarayonining shakli sifatida qabul qilinayotgan 
yoki qabul qilingan boshqaruv qarorlarining asoslanganligi va samaradorligini 
baholaydi. Bu qarorlarning amalga oshirish darajasini haqiqiy natijalarning 
o’rnatilgan parametrlar va me’yoriy ko’rsatmalardan og’ish (farq qilish) darajasini 
aniqlaydi. Salbiy holatlarni bartaraf etishga qaratilgan boshqaruv qarorlarini qabul 
7
Вознесенский Э.А. Финансовый контрол. Учебник.– Москва. 2011 -С17. 
8
O’zbekiston Respublikasining «Xo’jalik yurituvchi sub’ektlar faoliyatini davlat tomonidan nazorat qilish 
to’g’risida»gi Qonuni. 1999 yil 24 dekabr.

---

24 
qilish maqsadida boshqariluvchi ob’ekt faoliyatini nazorat qilish, kuzatish, 
solishtirish, tekshirish va tahlil qilish zarur. 
Adabiyotlarda moliyaviy nazoratning asosiy vazifalari qatoriga korxonalar, 
muassasalar, tashkilotlar, jamg’armalar tomonidan ularning tasarrufidagi pul 
mablag’laridan to’g’ri foydalanilishi hamda moliyaviy operatsiyalar, hisob-
kitoblarni amalga oshirish, pul mablag’larini saqlashga oid qoidalarga rioya 
etilishini tekshirish kiritilgan. Yana bir vazifa sifatida byudjet intizomining 
buzilishini bartaraf etish va buning oldini olish, ogohlantirish ajratib ko’rsatiladi. 
Ular aniqlangan hollarda tashkilotlar, mansabdor shaxslar va fuqarolarga nisbatan 
belgilangan tartibda jazo choralari qo’llaniladi. Davlat va xo’jalik yurituvchi 
sub’ektlarga etkazilgan zararni qoplash ta’minlanadi. 
Moliyaviy nazorat quyidagi maqsadlarda amalga oshirilishi mumkin: 
birinchidan
, jismoniy va yuridik shaxslar tomonidan davlat, mahalliy davlat 
hokimiyati organlari oldidagi moliyaviy majburiyatlarining bajarilishini tekshirish; 
ikkinchidan
, davlat va mahalliy korxonalar, muassasalar va tashkilotlar, 
jamg’armalar tomonidan ularning ixtiyorida yoki kundalik boshqaruvida bo’lgan 
pul mablag’laridan to’g’ri va maqsadga muvofiq foydalanilayotganligini 
tekshirish; 
uchinchidan
, yuridik shaxslar tomonidan moliyaviy operatsiyalar, hisob-
kitob, hisobot va pul mablag’larini saqlash va sarflashning qonunchilik bilan 
o’rnatilgan talablariga rioya etilishini tekshirish;