129
yurita olish mahoratiga ega bo‗lishi ma‘lum fan asoslari borasida unda etarli nazariy
hamda amaliy bilimlarning, ta‘lim jarayonida yangiliklardan unumli foydalanish
malakasining qanchalik shakllanganligiga bog‗liqdir.
Ma‘lumki, bugun barcha davlatlar ta‘limga imkon qadar ko‗p yangilik kiritishga
intilmoqda. Bugungi yangiliklar ularga uyushgan, rejali, ommaviy yondashuvni talab
etadi. YAngiliklar kelajak uchun uzoq muddatli investitsiyalardir.
Novatorlikka qiziqish uyg‗otish, yangilik yaratishga intiluvchan shaxsni
tarbiyalash uchun ta‘limning o‗zi yangiliklarga boy bo‗lishi, unda ijodkorlik ruhi va
muhiti hukm surishi lozim. Ana shunday dolzarblikdan kelib chiqqan holda, bugungi
kunda pedagogikaning mustaqil sohasi – pedagogik innovatika jadallik bilan rivojlanib
bormoqda.
Novatorlik va yangilik – madaniyat, ta‘lim va umumiylikda jamiyat
rivojlanishining ikki jihati. An‘analar va yangiliklarning xilma-xil munosabatlariga
tayanib, madaniyatshunoslar jamiyatni an‘anaviy va zamonaviyga ajratib ko‗rsatishadi.
An‘anaviy jamiyatda an‘ana novatorlik ustidan hukmronlik qiladi. Zamonaviy
jamiyatlarda esa, novatorlik bazali qadriyat sanaladi.
Yigirmanchi asrning so‗nggi yillarida jahon miqyosida ta‘lim sohasida yuzaga
kelgan quyidagi ―inqiro‗z‖li holatlar ―qo‗llab-quvvatlovchi‖ ta‘limning muqobili
sifatida ―innovatsion‖ ta‘limni rivojlanishining asosiy sabablaridan biri bo‗ldi. Turli
davlatlarda uning xilma-xil shaklda namoyon bo‗lishida quyidagi umumiy jihatlar
yorqin namoyon bo‗lmoqda:
1)
ijtimoiy amaliyot rivojlanishi ehtiyojlari va oliy ta‘lim bitiruvchilarining real
tayyorgarlik darajasining o‗zaro mosligini ta‘minlash;
2)
oliy ta‘lim muassasalarida yangi maqsadlarning qo‗yilishi hamda
boshqaruvning tashkiliy tuzilish va shakllarining murakkablashuvi;
3)
ta‘lim jarayoni sub‘ektlarining qiziqish va imkoniyatlarining ortishi.
Innovatsion ta‘limning asosiy maqsadi ta‘lim oluvchilarda kelajakkka mas‘uliyat
hissini va o‗z-o‗ziga ishonchni shakllantirishdir. Normativli ta‘lim ―takrorlanuvchi
vaziyatlarda faoliyat xulq-atvor qoidalarini o‗zlashtirishga yo‗naltirilgan‖ bo‗lsa,
innovatsion
ta‘lim yangi vaziyatlarda birgalikda harakatlanish qobiliyatini
rivojlantirishni ko‗zda tutadi.
Ilm-fan va ishlab chiqapishning jadal rivojlanishi jamiyatni iqticodiy tapaqqiy
ettirish bilan bir qatopda ijtimoiy munosabatlar mazmunida ham tub o‗zgapishlapning
po‗y berishiga zamin yapatmoqda. SHuningdek, iqtisodiy sohada bo‗lgani singari
ijtimoiy, shu jumladan, ta‘lim sohasida ham texnologik yondashuvni tatbiq etishga katta
ahamiyat qaratilmoqda.
9
Do'stlaringiz bilan baham: