Касбий педагогика. Касбий психологияси шахсда касбга доир билим, кўникма

Дарслик. 
Дарслик ўқув жараёнининг зарур қисмидир. Кўп вақтлардан бери у 
ўқитишнинг энг муҳим воситаси ҳисобланади. 
Дарслик — ўқувчиларнинг иккинчи «муаллимидир». Чунки у, аввало, ўқувчи учун 
зарур қўлланмадир. 
Ҳар бир ўқув фанининг мазмуни дарсликда батафсил ёритилади. Дарслик тегишли 
фанга оид илмий билим асосларини дастурга ва дидактика талабларига мувофиқ 
равишда баён қилувчи китобдир. 
Дарсликлар билан бир қаторда, айрим ўқув фанлари юзасидан 
ўқув қўлланмалари
ҳам тузилади. Масалалар ва машқлар тўплами, хрестоматиялар, атласлар, луғат 
китоблари ва ҳоказолар шулар жумласидандир. 
Ўқувчиларнинг ўқув қўлланмаларидан фойдаланишлари уларнинг ўқув 
материаллари устида тизимли иш олиб боришлари, илмий билим, кўникма ва малакалар 
билан янада мукаммалроқ қуролланишларига кенг имкониятлар яратади. 
Ўқувчилар дарслик ва ўқув қўлланмалари билан ҳам дарсда, ҳам уй шароитларида 
мустақил иш олиб борадилар. Дарслик материали катта тарбиявий аҳамиятга эга. У 
билан ишлаш ўқувчиларнинг ақлий тарбиясига, уларда илмий дунёқарашнинг, ахлоқ-
одобнинг шаклланишига, тафаккури ва нутқининг, ишдаги мустқиллигининг 
ривожланишига ёрдам беради. 
Дарсликка қўйиладиган талаблар. 
1.
Ҳар 
қайси 
ўқув 
фани 
учун 
яратиладиган 
дарсликда 
илмий 
билимлар тизими ва унинг ҳажми дастур талабларига ҳамда таълим олувчиларнинг ёш 
хусусиятларига мос келадиган бўлиши керак. 
2.
Дарсликда баён қилинган илмий билимларнинт назари асослари ва ғоявий 
йўналиши тизимли ва изчил бўлиши, дарсликда келтирилган далилларнинг ишончли 
бўлиши, улар тўғри таҳлил, аниқ таъриф этилиши, тегишли хулосалар чиқарилиши 
ҳамда шу орқали ўқувчиларда илмий дунёқараш, энг яхши инсоний фазилатлар таркиб 
топишини таъкидлаши лозим. 
3.
Назарий билимлар ишлаб чиқариш амалиёти билан боғланган бўлиши керак. 

---

94 
4.
Дарсликда баён қилинаётган материалнинг характерига боғлиқ ҳолда тегишли 
қоида ва таърифлар берилиши, далиллар келтирилиши ҳамда дарслик яхши безатилган 
бўлиши, баъзи материаллар расм, схема, диаграмма ва бошқа иллюстрациялар билан 
бойитилиши талаб этилади. 
5.
Дарслик 
ўқувчилар 
тушуниши 
осон 
бўлган 
жонли 
тилда 
ёзилиши, айни замонда фикрлар аниқ ва қисқа бўлиши керак. 
6.
Дарсликнинг ташқи кўриниши, безаги ўша таълим олувчиларнинг эстетик 
дидларига мос келадиган
бўлиши лозим.