Касбий қайта тайѐрлаш йўналиши: Мактабгача таълим муассасалари

Тушунчалар 
мазмуни 
грамматика 
ўзлаштириш 
бола 
луғат 
нутқ 
мулоқат 
 
«SWOT-таҳлил» методи 
 
Методнинг мақсади: 
мавжуд назарий билимлар ва амалий тажрибаларни 
таҳлил қилиш, таққослаш орқали муаммони ҳал этиш йўлларини топиш, 
билимларни мустаҳкамлаш, такрорлаш, баҳолаш, мустақил, танқидий 
фикрлашни, ностандарт тафаккурни шакллантиришга хизмат қилади. 
 
Бу метод 1963 йилда Гарвард университетининг профессори Андрюс 
томонидан бизнес сиѐсати муаммоларига бағишланган халқаро конференцияда 
биринчи марта таклиф этилган. Дастлаб бу метод мавжуд вазият ҳақидаги 
билимларни тизимлаштириш мақсадида қўлланган. У ўрганилаѐтган объект, 
вазият ѐки жараѐннинг кучли ва заиф томонларини аниқлаш, шунингдек, 
объектни ўраб турган ташқи муҳит билан боғлиқ хавф хатарларни аниқлашни 
ўз олдига мақсад қилиб қўйган. Бу методни таълим жараѐнида қўллаш таълим 

---

31 
олувчиларда таҳлил қилиш ва хулоса чиқариш кўникма ва малакаларини 
шакллантириш ва кенгайтиришга хизмат қилади.
Методни қўллашга қўйиладиган талаблар - 
SWОТ –универсал таҳлил 
методини умумтаълим мактабларида қўллаш учун педагоглар ҳам, таълим 
олувчилар ҳам маълум бир тайѐргарликдан ўтган бўлиши, яъни бу методнинг 
мақсади, қўлланилиш ҳолатлари ҳақида тўлиқ тасаввурга эга бўлиши лозим. 
Бунда ўрганилаѐтган объект ѐки масалага тааллуқли бўлган ички ва ташқи 
факторларни ажратиш, ижобий ва салбий омилларни ажрата олиш малакалари 
шаклланган бўлиши талаб этилади. Шунингдек, таҳлилини ўтказиш жараѐнида 
ижтимоий, сиѐсий, маданий муҳитдаги ўзгаришларни ҳисобга олиш талаб 
этилади.
«Хулосалаш» (Резюме, Веер) методи 
Методнинг мақсади
: Бу метод мураккаб, кўп тармоқли, мумкин қадар, 
муаммоли характеридаги мавзуларни ўрганишга қаратилган. Методнинг 
моҳияти шундан иборатки, бунда мавзунинг турли тармоқлари бўйича бир хил 
ахборот берилади ва айни пайтда, уларнинг ҳар бири алоҳида аспектларда 
муҳокама этилади. Масалан, муаммо ижобий ва салбий томонлари, афзаллик, 
фазилат ва камчиликлари, фойда ва зарарлари бўйича ўрганилади. Бу 
интерфаол метод танқидий, таҳлилий, аниқ мантиқий фикрлашни 
муваффақиятли ривожлантиришга ҳамда тингловчиларнинг мустақил ғоялари, 
фикрларини ѐзма ва оғзаки шаклда тизимли баѐн этиш, ҳимоя қилишга 
имконият яратади. «Хулосалаш» методидан маъруза машғулотларида 
индивидуал ва жуфтликлардаги иш шаклида, амалий ва семинар 
машғулотларида кичик гуруҳлардаги иш шаклида мавзу юзасидан билимларни 
мустаҳкамлаш, таҳлил қилиш ва таққослаш мақсадида фойдаланиш мумкин.