|
Баланс
Бизнес
ва
тадбиркорлик
асослари
Ўзбекистон
-
Швейцария
“
Касбий
кўникмаларни
ривожлантириш
”
лойиҳаси
(II-
босқич
)
95
Режалаштириш
ва
ҳисобга
қўйиш
ҳужжатлаштиришларида
қўлланиладиган
норматив
актлар
•
Ўзбекистон
Республикасининг
1996
йил
30
августдаги
“
Бухгалтерия
ҳисоби
”
ҳақидаги
қонуни
•
Корхона
молиявий
-
хўжалик
фаолияти
бухгалтерия
ҳисобининг
ҳисоб
рақамлари
режаси
(2004
йил
1
январдан
кучга
киритилган
)
•
1999
йил
5
февралда
(
Ўзгартиришлар
билан
)
тасдиқланган
маҳсулот
(
иш
,
хизмат
)
ишлаб
чиқариш
ҳамда
реализация
қилиш
харажатлари
таркиби
тўғрисидаги
ва
молиявий
натижаларни
шакллантириш
тартиби
тўғрисидаги
Низом
•
Ўзбекистон
ҳисобининг
миллий
стандартлари
(1998
йилдан
кучга
киритилган
)
6.5.
Суғурта
нима
учун
керак
?
Суғурта
(insurance)-
жабрланувчининг
потенциал
зарарларини
қоплашни
кафолатлаш
орқали
таваккалчилик
(
хавф
)
ни
камайтириш
усули
.
Зарарларни
қоплаш
суғурта
фондидан
амалга
оширилади
.
Бу
фонд
зарар
қилишдан
хавфсираган
суғурталанганлар
тўловлари
ҳисобига
шакллантирилади
ва
уларнинг
қопланилишини
кафолатловчи
бошқарувида
бўлади
.
Суғуртасиз
,
ноаниқлик
ва
таваккалчилик
билан
боғлиқ
,
ишлаб
чиқариш
фаолиятининг
кўп
турлари
мумкин
бўлмаган
бўлар
эди
.
Тадбиркор
таваккалчилик
ёки
у
билан
боғлиқ
потенциал
зарар
миқёсини
камайтиришга
йўналтирилган
чора
-
тадбирларни
кўриши
мумкин
.
Йўқотишларни
олдини
тўла
олиб
бўлмаганлиги
туфайли
,
тадбиркорлар
қуйидаги
саволни
чуқур
ўйлаб
кўриши
керак
:
қандай
қилиб
ва
қайси
маблағлар
ҳисобига
зарарлар
қопланиши
мумкин
?
Суғуртанинг
кўплаб
турлари
мавжуд
.
Масалар
:
мулк
,
юк
,
касбий
жавобгарлик
,
кредит
тўлашдаги
таваккалчиликни
суғурталаш
ва
бошқалар
.
Бизнес
ва
тадбиркорлик
асослари
Ўзбекистон
-
Швейцария
“
Касбий
кўникмаларни
ривожлантириш
”
лойиҳаси
(II-
босқич
)
96
Суғурта
қуйидаги
функцияларни
бажаради
:
•
Молиявий
йўқотишлардан
универсал
ҳимоя
воситаси
бўлиб
,
у
“
асабларни
тинчлантиради
”
ва
эртанги
кунга
ишонч
уйғотади
;
•
Суғурта
шартномаси
қатнашчиларини
суғурта
бўлиши
кутилаётган
зарарни
камайтириш
ва
минимал
қийматга
етказишга
йўналтиради
;
•
Суғурта
сизнинг
молиявий
ҳолатингизни
турли
таваккалчилик
ва
хавфлардан
сақлайди
.
Бундай
хавфлар
,
товар
ва
хизматга
бўлган
эҳтиёжини
камайиши
,
ҳар
бир
бизнесда
учрайди
.
Бироқ
барча
бошқа
хавфларни
суғурталаш
орқали
компенсация
қилиб
бўлмайди
.
Ўзбекистонда
суғурталаш
тизими
мажбурий
ва
ихтиёрий
суғурталашдан
иборат
.
Мажбурий
давлат
суғуртаси
давлат
органлари
,
ихтиёрий
суғурталаш
турли
шаклдаги
мулкчилик
суғурта
компаниялари
томонидан
таъминланади
.
Ҳозирги
вақтда
Ўзбекистонда
21
та
суғурта
компаниялари
фаолият
кўрсатмоқда
.
Улар
томонидан
260
турдаги
суғурта
хизмати
кўрсатилмоқда
.
Суғурталаш
мисоллари
1-
мисол
.
Барча
ҳуқуқий
талабларни
аниқлаб
тушуниб
олиш
учун
Нодир
меҳнат
ва
аҳолини
иштимоий
ҳимоя
қилиш
бошқармаси
билан
боғланди
.
У
бундан
ташқари
солиқ
бошқармаси
ва
давлат
муассасалари
билан
ҳам
алоқа
ўрнатди
.
Шунингдек
,
у
суғурта
компанияси
билан
боғланиб
,
ўз
бизнесининг
нархини
билмоқчи
бўлди
.
У
ўзининг
техник
-
иқтисодий
асосномасидаги
“
Ҳуқуқий
жавобгарлик
ва
суғурта
”
бўлимини
тақдим
этди
.
Бундан
кейин
,
у
солиққа
тортишнинг
соддалаштирилган
тизимини
қўллашга
қарор
қилди
.
Ҳуқуқий
жавобгарлик
ва
суғурта
солиқларнинг
қуйидаги
турлари
Менинг
бизнесимга
тегишли
:
Микрофирма
ва
кичик
корхоналар
учун
ягона
солиқ
тўлови
:
Бож
ва
тўловлар
.
Қуйидаги
қоидалар
менинг
ходимларимга
тегишли
:
Минимал
иш
ҳақи
;
Иш
ҳафтасининг
узунлиги
;
Тўланадиган
меҳнат
таътилининг
энг
кам
давомийлиги
;
Байрам
кунлари
.
Бизнес
ва
тадбиркорлик
асослари
Ўзбекистон
-
Швейцария
“
Касбий
кўникмаларни
ривожлантириш
”
лойиҳаси
(II-
босқич
)
97
Меҳнат
муҳофазаси
ва
соғлиқни
сақлаш
:
Касаллик
варақаси
:
Менга__қуйидаги__лицензия__ва__рухсатномалар__керак'>Менга
қуйидаги
лицензия
ва
рухсатномалар
керак
Харажатлар
Хизмат
кўрсатиш
ҳуқуқига
100 000
сўм
Рухсат
берувчи
гувоҳнома
Менинг
бизнесимга
қуйидаги
Харажатлар
суғурта
турлари
керак
Ягона
ижтимоий
тўлов
меҳнатга
ҳақ
тўлаш
фондининг
24%
и
2-
мисол
.
Азиз
ҳам
ҳуқуқий
жавобгарлик
ва
суғурта
ҳақида
билиш
учун
давлат
муаасаларига
мурожаат
қилди
.
Ходимларнинг
сони
бўйича
Азизнинг
кохонаси
кичик
бизнес
субъектига
тегишли
.
Шунинг
учун
солиққа
тортиш
тизимининг
соддалаштирилган
тизими
бўйича
солиқ
тўлаши
мумкин
.
Азиз
техник
-
иқтисодий
асосномани
тўлдиради
:
Ҳуқуқий
жавобгарлик
ва
суғурта
солиқларнинг
Қуйидаги
турлари
менинг
бизнесимга
тегишли
:
Микрофирма
ва
кичик
корхоналар
учун
ягона
солиқ
тўлови
;
Бож
ва
тўловлар
;
Қуйидаги
қоидалар
менинг
ходимларимга
тегишли
:
Минимал
иш
ҳақи
;
Иш
ҳафтасининг
узунлиги
;
Тўланадиган
меҳнат
таътилининг
энг
кам
давомийлиги
;
Байрам
кунлари
;
Бизнес
ва
тадбиркорлик
асослари
Ўзбекистон
-
Швейцария
“
Касбий
кўникмаларни
ривожлантириш
”
лойиҳаси
(II-
босқич
)
98
Меҳнат
муҳофазаси
ва
соғлиқни
сақлаш
;
Касаллик
варақаси
;
Менга
қуйидаги
лицензия
ва
Харажатлар
рухсатномалар
Do'stlaringiz bilan baham: |
