“Kasb-hunar ta’limi” jurnaliga 2020 yil uchun obuna davom etmoqda

ИННОВАЦИОН ТАЪЛИМ
tatbiq etmasligi nuqson sanaladi. Ta’kidlash 
joizki, oliy ta’lim maktablarida faoliyat ko‘r­
satayotgan professor o‘qituvchi-pedagoglar-
ning zamonaviy axborot texnologiyalari 
im koniyatlaridan turli o‘rinlarda unumli foy­
dalanishlari ularning mahoratli mutaxassis 
ekanligidan dalolat beradi. 
Davlat umummilliy dasturida asosiy yo‘-
nalishlardan biri sifatida Oliy ta’limda oliy-
gohlarni axborotlashtirishga alohida e’tibor 
qaratilmoqda. Ushbu dastur doirasida ta’lim 
muassasalari zamonaviy kompyuter texnikalari 
bilan ta’minlandi. Oliygohlarni to‘liq Internet 
va ZiyoNET tarmog‘iga ulanib, oliygohlarda 
jahon standartlariga mos elektron kutubxona lar 
va o‘quv zallari tashkil qilinib, Karmat va Armat 
tarmog‘iga ulandi. Ayni vaqtda zamonaviy 
shaxs shu qadar ko‘p axborotga egaki, u 
axborotlarni yangi axborot texnologiyalarisiz 
ishlov be rishi va ishlatishi mumkin emas. 
Yildan­yil ga hayotimizga kompyuter va u bi­
lan bir ga axborot texnologiyalari, innovatsion 
texnologiyalar jadal kirib kelmoqda. Ta’lim 
siyosatining hozirgi asosiy maqsadi ta’lim 
oluvchi shaxs, jamiyat va davlat ehtiyojlarini 
qondiruvchi muhim va kelajakdagi rivoji 
uchun zarur yuqori samaradorlikka ega bo‘lgan 
zamonaviy ta’lim berishga qaratilgan. 
O‘zbekiston Respublikasining – “Ta’lim 
to‘g‘risida”gi qonunida o‘qitishning ilg‘or 
shakl lari va yangi pedagogik texnologiyalarni, 
ta’limning axborot vositalarini o‘quv jara yo­
niga joriy etish, ta’limda zamon bilan ham­
nafas ta’lim texnologiyalarini yaratishni taqo­
zo etadi. Ilmiy texnika yutuqlari va ilg‘or 
tajribalarga asoslangan texnika, texnologiya, 
boshqaruv va mehnatni tashkil etish kabi so­
ha 
lardagi yangiliklarning qo‘llanilishi in 
no­
vatsiyani aks ettiradi. Innovatsiya – yan gi-
la nishni, o‘zgarishni amaliyotga joriy etish 
jarayoni va faoliyati bo‘lib, ingliz ti lidan tarjima 
qilinganda innovatsiya kiri tilgan yangilik ix­
tiro degan ma’nolarni anglatadi. Innovatsion 
ta’lim-tarbiyada yan gicha sifat ko‘rsatkichiga 
erishib, yuqori sa mara beradi va ijodkorlikka 
yo‘naltiradi, hamda ta’lim texnologiyalarini 
yangicha si fat bosqichiga ko‘tarish, shuning-
dek, za monaviy yondoshuvlarni tashkil qilib 
borish ta’minlanadi. Innovatsiyalarni qabul 
qilish jarayonini besh davrga ajratish mumkin:
Xabardorlik – individ yangi g‘oya haqida 
biladi, lekin yеtarlicha axborotga ega emas;
Qiziqish – individ g‘oya bilan qiziqib 
qoladi va qo‘shimcha axborotlar qidiradi;
Baholash – individ hozirgi zamon va ke-
lajakda yangiliklardan foyda olishni baho­
lovchi qaror qabul qiladi; 
Sinab ko‘rish – individ yakuniy qaror 
qabul qilgunicha sinab ko‘radi;
O‘zlashtirish – atrof, muhit, mavjud qad-
riyatlar va avvalgi tajribalar bilan bir vaqtda 
bo‘la olishlik.
Innovatsiyalar jamiyat kelib chiqishining 
boshlanishidan kuzatib kelingan bo‘lsa 
ham, pedagogik kategoriya sifatida endi o‘r­
ganilmoqda
1
. 
Ta’limning amalga oshirish jarayoniga 
innovatsion texnologiyalarni kiritish quyi­
dagilarga asoslanadi:
• 
ta’lim jarayonida ishtirok etuvchi o‘quv chi 
shaxsi ustivorligini ta’minlash;
• ta’lim maqsadining natijaga erishuvini 
(kafolatlanganligini) amalga oshirish;
• 
ta’lim jarayoni boshqariluvchi jarayon 
ekanligidan kelib chiqqan holda uning 
maqsadli boshqariluviga erishish;
• 
ta’lim mazmunini ta’minlovchi vosita, 
usul shakllari texnologiyasini yagona bir 
tizimga keltirish.
Ta’lim samaradorligini oshiruvchi omil-
larni to‘xtovsiz tahlil qilish, mutaxassislar­
ning uzluksiz malakasini oshirish hamda 
qo‘yiladigan uslublarning nechog‘lik mos-
li giga to‘g‘ri baho berish tamoyillarni bel­
gilashimiz va ta’limning olinishi zarur bo‘lgan 
natijasini ifodalay olishimizga ko‘rsatadigan 
yo‘l hisoblanadi.
Yuqoridagilardan kelib chiqib, ta’limda 
in novatsiyalar – muhim va tizimli o‘z-o‘zi-
ni tashkil etuvchi yangi ta’lim bo‘lib, ular ta-
shabbuslar va yangiliklar xilma­xilligi aso si da 
1 S.Kosimov va boshqalar. Axborot texnologiyalari. T.2006 y.

---

58
Kasb-hunar ta’limi №4, 2019