“Kasb-hunar ta’limi” jurnaliga 2020 yil uchun obuna davom etmoqda

SolidWorks
– бу муҳадислик лойи-
ҳа лаш ва 3D моделлаштириш учун энг 
машҳур компьютер дастурларидан бири ҳи
­
собланади. Ушбу дастурий пакетда нафақат 
3D чоп этиш техник деталларни яратиш 
имконияти мавжуд, балки бошқа техник 
мақсадларда ҳам ушбу моделлардан фойда
­
ланиш мумкин. Шундай қилиб, SolidWorks 
дастури 3D моделлаштириш учун жуда 
кенг имкониятли восита ва турли мақсад
­
лардаги маҳсулотларни автоматик лойиҳа
­
лаш учун дастурий пакет сифатида хизмат 
қилади. Маъно жиҳатида бу маҳсулотлар
­

---

75
2019 №4, Kasb-hunar ta’limi
МЕТОДИКА
Adams
– дастурий оиласи ихтиёрий 
конструкцияларни (барча ҳаракатланувчи 
оддий механик ва электромеханик қурил
­
малардан тортиб мураккаб автомобил ва са
­
молётлар, темир йўл техникалари, космик 
аппаратларгача) моделлаштириш ва мукам
­
маллаштириш учун қўлланилади.
Adams дастурий пакетининг харак
­
терли хусусияти ва катта ютуғи шундаки 
фойдаланувчи график интерфейси осон ва 
эффектив эканлиги. Бу интерфейсни ишла
­
тиб, Adams пакети фойдаланувчиси геомет-
рик примитивлар базасидан ҳисобланади
­
ган моделни тезкор яратиши мумкин. 
Adams дастурий пакети фойдаланув
­
чи интерфейси ҳисобланадиган модел му
­
6-расм. Adams дастурининг кўриниши.
каммаллаштириш йўлларини топиш учун 
қисқа муддатларда натижаларни таҳлил 
этиш эффектив воситаларига эга ва дина
­
мик жараёнлар характеристикаларини реал 
жараёнларга яқинлаштириш. 
Ҳар бир дастур таълим жараёнида 
ўзининг маълум бир вазифасини бажа
­
ради. Уларнинг бир қисми материалнинг 
кетма-кет баён қилишга мўлжалланган, 
бошқалари эса талабаларнинг билимлари
­
ни баҳолашга, айрим турлари эса амалий 
машғулотларни моделлаштиришга хизмат 
қилади ва ҳ.к.
Билим, маҳорат ва кўникмалар даража
­
ларини назорат қилишнинг дастурий воси
­
талари талабанинг билимлари сифатини 
баҳолаш жараёнини автоматлаштиради. 
Тест топшириқларидан ўтказиш тизи
­
ми таълим тизимида анча даврлардан бери 
қўлланилади. Бироқ шуни таъкидлаб ўтиш 
лозимки, олинган билимларни баҳолаш 
жараёнида ўқитувчи ва талабанинг ўзаро 
ҳаракатларини моделлаштириш – ахбо
­
рот нуқтаи-назаридан жуда нозик бўлган 
ишдир. Кўплаб вазиятларда у энг замона
­
вий ахборот технологияларидан, сунъий 
интеллект методларидан фойдаланмасдан 
туриб сифатли тарзла амалга оширилиши 
мумкин эмас. Масалан, математик бўйича 
интерфаол тест тизими талабанинг жавоби 
мантиғини кузатиб бориши (бу теоремалар
­
нинг автоматик исботланиши каби нозик 
методларни жалб қилишни талаб қилади), 
шунингдек, ўрганилаётган ўқув фани бўйи-
ча таянч билимлар базасига асосланиши 
лозим. Мана шундай тизимларни ишлаб 
чиқиш сезиларли миқёсдаги меҳнат, вақт 
ва молиявий сарф-харажатларни талаб қи
­
лади. Бахтимизга, мана шундай мураккаб 
технологияларни қўллаш ҳар доим ҳам та
­
лаб қилинавермайди.