Kasb-hunar kollejlari uchun o‘quv qo‘llanma

payvandlash vaqti t
S
= 3—50 davrga teng;
yuklanish R = 0,5-40 kN.
Relyefli  payvandlashda  uning  shaklini
tanlab  olish  kerak  (11-rasm).  Bunda  har
xil qalinlikdagi detallarni payvandlanayot-
ganda  relyef  qalinroq  detalga  qilinadi.
Relyef  o‘lchami  esa  yupqa  detal  o‘lcha -
miga qarab tanlanadi. Bu usulda uglerodli
va  legirlangan  po‘latlarni,  rangli  metal-
larni  payvandlash  mumkin,  yana  mayda
va  murakkab  detallarni  payvandlash
mashinasozlikda keng qo‘llaniladi. 
Chokli payvandlash usulida 0,5—3,5 mm qalinlikdagi legirlanmagan va le-
girlangan po‘lat, rangli metall va qiyin eruvchi metalli materiallarni payvand-
lash mum kin. Uning chizmasi 12-rasmda berilgan. Bunda 1- va 2-elektrodlar
10 - r a s m. Relyefli payvandlash
chizmasi.
11 - r a s m. Relyef o‘lchamlari.
9 - r a s m. Chok hosil qilishdagi
asosiy  o‘lchamlar.
2 — Mashina va jihozlarga texnik xizmat ko‘rsatish

---

rolik  ko‘rinishida  bo‘lib,  ular  orasiga  pay-
vandlanayotgan 
3-material 
qo‘yiladi.
Roliklarni  gidravlik  siqgichlar  yordamida  R
kuch bilan siqib, materialga harakat beriladi
va  payvandlash  uchun  elektrodlarga  kuch-
lanish  beriladi.  Unda  payvandlash  ko‘r -
satkichlari  quyidagicha:  payvandlash  toki
I
S
=  40 -50  kA;  yoyning  kuchlanishi U
S
=
= 0,5 -10 V; payvandlash tezligi V
S
= 0,04 -
- 2,0 s; yuklanish R = 0,5 -10 kN.
Bu  usulda  ham  payvandlashdan  oldin
yuzalar yaxshilab tozalanadi. Payvand chok-
lar  mustahkam  bo‘lishi  uchun  13-rasmdagi
kabi  choklar  qo‘llaniladi.  Chokli  payvand-
lash  ikki  turda  bo‘ladi:  uzluksiz  tok  berish
va uzlukli  payvandlash. Bunda  payvandlash
davo miyligini  va  payvandlash  tezligini
moslab  olish  kerak.  Choklar  orasidagi  e
masofani quyidagi formuladan hisoblab top-
ish mumkin:
e = (1000 V
S
) / (2f  60)
B u  y e r d a: V
S
* d p n, m/min; f — tokning chastotasi, Gs; d — rolik di-
ametri, m; n — rolikning 1 minutdagi aylanishlari soni.