Kartashunoslik

Mavzuli kartalar 
Matematik 
asos 
Kartografik 
tasvir 
Legenda 
Yordamchi 
jihozlar 
Qo‟shimcha 
ma‟lumotlar 
Geografik 
asos 
Kartaning 
mazmuni 

---

 
7 
nashriyot  nomi  va  h.k.)  kartaning  yordamchi  elementlari  deb  ataladi.  Karta 
mazmuni  bilan  bog‘langan,  uni  to‘latadigan,  boyitadigan  va  tushuntiradigan 
kesma-kartalar, diagrammalar, blok-diagrammalar, grafiklar, profillar, matnli yoki 
raqamli ma‘lumotlar kartaning qo’shimcha elementlari deyiladi. 
Yuqorida  geografik  kartaga  berilgan  stilistik  benuqson  deb  bo‘lmagan 
ta‘rifda  kartalarni  tushunish  uchun  muhim  hisoblangan  uchta  asosiy  xususiyat-
matematik  aniq  tuzish;  alohida  belgilar-kartografik  simvollar  (shartli  belgilar) 
sistemasini  qo‘llash;  tasvirlanayotgan  hodisalar  (obyektlar)  ni  saralab  olish  va 
umumlashtirib  ko‘rsatish  alohida  ta‘kidlangan.  Lekin  kartografiyani  bugungi 
rivojlanish  darajasi  karta  to‘g‘risidagi  tasavvurga  yana  ikkita  birinchi  darajali 
ahamiyatga molik bo‘lgan tamoyilni kiritishni taqozo etadi, ya‘ni – borliqni tizimli 
(sistemali)  yondoshuv  asosida  tasvirlash  va  uni  aniq  bir  maqsadni  ko‘zda  tutib 
modellashtirish. 
Kartalar  haqidagi  tasavvur,  borliqni  (voqelikni)  obrazli-belgili  modellari 
sifatida  ilmiy  kartografiyaning  predmeti-bu  tabiat  va  jamiyat  obyektlarini,  ularni 
joylanishi,  xususiyatlari,  o‘zaro  aloqadorliklari  va  vaqt  mobaynida  o‘zgarishlarni 
kartalar va boshqa kartografik modellar vositasida aks ettirish va tadqiq qilishdan 
iborat deb hisoblashga imkon beradi.