Kamyob va istiqbolli yog’li o’simliklar

Lyallemansiya (Lallemantia iberica)

Lyallemansiyaning tuzilishi va xossalari. Yapaloqguldoshlar oilasiga mansub bir yillik o’tsimon o’simlik. Meva-yong’oqchalari ovalsimon, uzunligi 3,5-4,5 mm, kengligi 1,5-2 mm va qalinligi 1 mm. Qobig’i terisimon, mag’izga zich yopishgan va urug’ massasining 58% ni tashkil qiladi. Qobiqda lipidlar miqdori 11-15%, urug’ yadrosida 49,5-51,8%. 1000 ta urug’ massasi 5,5-5,9 g.
Lyallemansiya urug‘lari kimyoviy tarkibi (%): suv – 8,96-9,74; lipidlar – 30,80-35,79; oqsil (Nx6,25) – 24,25-26,99; sellyuloza –13,37-15,59; dekstrinlar – 2,92-3,20; kullar – 3,40-4,80.
Lyallemansiya yog‘i xossalari bilan perilla yog’iga yaqin. Lyallemansiya yog’i triatsilglitserollari tarkibidagi yog’ kislotalari miqdori (%): S16:0 – 6-15; S18:0 – 4-5; S18:1-7-11; S18:2-45-71; S18:3-11-30.

Katalpa (Catalpa bignoniodes)

Katalpa tuzilishi va xossalari – o’rta baladlikdagi sershox daraxt. Katalpaning mevasi – uzunligi 40 sm gacha bo’lgan chanoq bo’lib, unda 100 tagacha mevalar joylashgan. 1000 ta urug’ massasi 20-25 g. Urug’ qobig’i ko’ruk urug’larning 30% gacha massasini tashkil qiladi. Katalpa urug’lari kimyoviy tarkibi (%): lipidlar – 31-32; oqsil (Nx6,25) – 34-37; sellyuloza –7,7-8,4; kullar – 3,6-4,2.
Katalpa yog’i triatsilglitserollari tarkibidagi yog’ kislotalari miqdori (%): S16:0 – 2-3; S18:0 – 1-2; S18:1-6-12; S18:2-45-50; S18:3-35-42.
Katalpa yog‘ining xususiyatlaridan biri eleostearin kislota izomerlari miqdorining yuqoriligi hisoblanadi.
Bu yog’ uchun xos bo’lgan – edeosterin kislotaning izomeri – katalpa kislotasi yog’ kislotalri ichida 29 dan 35% miqdorini tashkil qiladi.
Katalpa yog’ining 20 S xaroratdagi zichligi - 0,939-0,940 kg/m3; 20oS xaroratdagi sindirish ko’rsatkichi – 1,4935-1,5021; qotish xarorati 27 S.

Keshyu yong’og’i

Keshyu tuzilishi va xossalari – Brazilya, Meksika, Peru, Markaziy Amerika va Xindistonda o’sadigan Sumaxasimonlar (Anacardium occidentale) oilasiga mansub doimiy yashil daraxtning mevalari. Daraxtning balandligi 6-10 m gacha, tanasi yug’on, sershox, zich barglar bilan qoplangan. Mevalari yilning turli vaqtlarida yetiladi, shuning uchun daraxtda bir vaqtning o’zida yetilgan mevalar va gullar bo‘lishi mumkin.