Kamchiliklari

Tovushlar talaffuzini tekshirish

Tovushlar talaffuzining holati logopedik praktikada umumiy qabul qilingan quyidagi tartib bo`yicha tekshiriladi. Bolaga narsalarga oid rasmlar ko`rsatiladi, bunda rasmdagi narsalarni ifodalovchi so`zlar ichida tekshirilayotgan tovush uch o`rinda kelishi kerak: so`zning alohida talaffuzida, bo`g’inlarda, so`zlarda va jumlalarda tekshiriladi.

O`zbek tilida so`zda undosh tovushlarning mos kelishi: Sirgaluvchi tovushlar (s, z, s);

Shipillovchi tovushlar (sh, j, ch); Sanor tovushlar (l, r, ng);

Til orqa, chuqur til orqa tovushlar (k, g, x, k, g, x); Jarangli tovushlar (v, b, d);

Unli tovushlar (a, o, u, u). Rasmlarni tanlash me’yorlari:

• 
  maktabgacha yoshdagi bolalarning tushunishi uchun mos bo`lishi;
  
• 
  idrok tasvirlangan so`ratga nisbatan qiziqishni va ijobiy hissiyotli munosabatni uygotish;
  
• 
  hayotiy vaziyatlarning aks ettirilishi.
  

Tovushlar talaffuzidagi kamchiliklar xususiyati bo`yicha biz quyidagi shakllarni belgiladik:

a) tovush yo`qligi; b) tovushning almashtirilishi; v) tovushlarning nutqda mustaxkam bo`lmasligi (bunda tovush ba’zi so`zlarda to`g’ri talaffuz etiladi, ba’zi so`zlarda esa boshqa tovushlarga almashtiriladi); g) tovushni buzib talaffuz etish.

Fonematik tahlil. Sintez va fonematik tasavvurlarni tekshirish.

Bu foaliyatni tekshirish bola nutqining barcha tomonlari - lug’at, fonetik ukuv, grammatik to`zilishni rivojlantirish rejasida olib boriladigan logopedik ish uchun zarurdir.