Кафедраси фан социология 6-мавзу. Жамият социал структураси ва стратификацион жараёнлар

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ ТОШКЕНТ ДАВЛАТ ИҚТИСОДИЁТ УНИВЕРСИТЕТИ “Ўзбекистонда демократик жамият қуриш назарияси ва амалиёти”
кафедраси фан СОЦИОЛОГИЯ

6-мавзу. Жамият социал структураси ва стратификацион жараёнлар

1

• Социал структура тушунчаси. Кишилик жамияти тарихида социал структура муаммосининг талқини .

2

• Социал стратификация ва социал ҳаракатчанлик (мобиллик) назарияси синфийлик таълимотига қарши ғоя сифатида. Социал ҳаракатчанлик белгилари. Социал ҳаракатчанлик турлари: горизонтал ва вертикал социал ҳаракатчанлик. Гуруҳий ва индивидуал ҳаракатчанлик.

3

• Ўзбекистонда социал стратификация ва социал мобиллик жараёни .

4

• Социал ҳаракатчанликнинг демографик омиллари. Эмиграция ва миграция. Меҳнат ва иқтисодий миграция. Хорижий ишчи кучлар бозори. “Ақллар оқими”

1- режа. Социал структура тушунчаси. Кишилик жамияти тарихида социал структура муаммосининг талқини .

Стратификация (лот стратум - қатлам ва фацио – бажараман) - жамият тузилмаси, алоҳида қатламлари, ижтимоий табақаланиш белгилари тизими ва тенгсизликни ифода этувчи социологик тушунчадир.
Ҳиндистонда;
Брахмонлар – юқори табақа
Ўрта табақа -кшатрийлар
Хизматкорлар – шудралар (қора халқ).
Улар келиб чиқиши эътиборга олиниб таснифланган.
Қадимги Туронда:
Уруғ-қабила;
Касбий мансублиги;
Диний эътиқодий қарашлари;
Шажаравий-сулолавий.
Миср ва Вавилонда:
Зодагонлар;
Қуллар.
Афина ва Римда:
Фуқаролар;
Плебейлар.
Қадимги қулдорлик (аграр) жамиятни бошқарувида ижтимоий табақаланиш қуйидагича таснифланган.
Стратификация масаласи бўйича иккита асосий назарий қараш социологияда бу масалани ривожланишига туртки берган