Kafedrasi abdullayev utkir azimovich

2-jadval 
Evropa Markaziy banki monetar siyosati indikatorlarining o’zgarishi
189
, 
foizda 
Monetar indikatorlar 
Yillar 
2014 yilda 
2010 yilga 
nisbatan 
o’zgarishi 
2010 
2011 
2012 
2013 
2014 
Pul massasining yillik o’sishi 
1,0 
1,6 
3,5 
1,0 
3,7 
2,7 
Inflyatsiyaning yillik darajasi 
1,6 
2,7 
2,5 
1,4 
0,4 
- 1,2 
Majburiy zaxira stavkasi 
2,0 
2,0 
2,0 
2,0 
2,0 
X 
Evroning AQSh dollariga 
nisbatan nominal almashuv 
kursi (1 evro/doll.) 
1,3362 
1,3920 
1,2848 1,3281 1,3285 
- 0,40 p.p. 
Diskont stavkasi 
1,0 
1,0 
0,50 
0,25 
0,05 
- 0,95 
2-jadval ma’lumotlari ko’rsatadiki, 2014 yilda evrozonada pul massasining 
yillik o’sish sur’ati 2010 yilga nisbatan 2,7 foizli punktga pasaygan. Bu esa, 
evrohududdagi og’ir inqiroz holatlari tufayli pullar taklifining oshib borayotganligi 
bilan izohlanadi. 
2014 yilda evroning AQSh dollariga nisbatan qadrini 2010 yilga nisbatan 
birmuncha oshganligi evrodagi pul massasini o’sish sur’atlarining nisbatan past 
bo’lganligi bilan izohlanadi. Buning yana bir sababi - 2012-2014 yillarda Evropa 
Markaziy bankining hisob stavkasini AQSh FZT hisob stavkasidan yuqori 
bo’lganligidir. 2014 yil davomida FZTning hisob stavkasi 0,75 % darajasida 
bo’lgan bo’lsa, Evropa Markaziy bankining hisob stavkasi 0,25 -0,05 % darajasida 
saqlab turildi. 
2-jadval ma’lumotlaridan ko’rinadiki, 2010-2014 yillar mobaynida majburiy 
zaxira stavkasi past va barqaror darajada qolgan. Bu esa, tijorat banklarining 
kreditlash salohiyatiga nisbatan majburiy zaxira talabnomasining salbiy ta’sirini 
yuzaga keltirmaydi. 
EMB monetar siyosatining samaradorligini tavsiflovchi ko’rsatkichlardan 
biri inflyatsiyaning past darajasini ta’minlashga muvaffaq bo’linganligi 
hisoblanadi. Ammo jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi sharoitida EMB hisob 
stavkasini bir necha marotaba o’zgartirishga majbur bo’ldi. Buning asosiy sababi 
shundaki, evrozona mamlakatlarida tijorat banklari joriy likvidlilik darajasini 
yo’qotib qo’ydi, ya’ni ularda likvidlilik riski paydo bo’ldi. 
Keltirilgan jadval ma’lumotlaridan ko’rinadiki, tahlil qilingan davr 
mobaynida inflyatsiyaning yillik sur’atini barqaror darajasini saqlab turishga 
189
http://www.ecb.evropa.eu
saytida e’lon qilingan Evropa Markaziy bankining yillik hisobotlari ma’lumotlari 
asosida muallif tomonidan hisoblandi. 

---

 
muvaffaq bo’lingan. Buning asosiy sababi shundaki, evrozonaga kiruvchi 
mamlakatlar uchun inflyatsiyaning yillik darajasini 2 foizdan oshirmaslik 
majburiyati yuklanadi. Shu sababli, evrozonada inflyatsiyaning o’rtacha yillik 
darajasi tahlil qilingan davr mobaynida 2,0 foizlik me’yoriy darajadan sezilarli farq 
qilmadi.