Kafedrasi abdullayev utkir azimovich

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
6- mavzu. Monetar siyosatni amalga osnirisnda xorijiy mamlakatlar 
tajribasi
160
Masson P., Savastano M., Sharma C. The Scope for inflation Targeting in Developing Countries. – Washington: 
IMF Working Paper, 1997/130. 
161
“Die Banken in der Schweiz – Swiss National Bank, 2001” маълумотлари асосида муаллиф томонидан 
ҳисобланди. 

---

 
 
Reja 
1. Taraqqiy etgan mamlakatlar Markaziy banklarining monetar siyosati. 
AQSh Federal zaxira tizimining monetar siyosati. Yaponiya Markaziy bankining 
monetar siyosati. Yevropa Markaziy bankining monetar siyosati. Angliya 
Markaziy bankining monetar siyosati. Kanada Markaziy bankining monetar 
siyosati. 
2. Rivojlanayotgan mamlakatlarda monetar siyosat. Rossiya Markaziy 
bankining monetar siyosati. Xitoy Xalq bankining monetar siyosati. Ukraina 
Markaziy bankining monetar siyosati. Qozog’iston Milliy bankining monetar 
siyosati. 
1. Taraqqiy etgan mamlakatlarda monetar siyosat 
Angliya Markaziy banki 1694 yilda tashkil etilgan. Garchi Shvetsiya 
Markaziy banki – Riksbank dunyoda birinchi bo’lib tashkil etilgan bo’lsada, 
muomalaga bankotalarni chiqargan va tijorat veksellarini hisobga olishni 
boshlagan birinchi Markaziy bank bo’lib, Angliya Markaziy banki hisoblanadi. 
Riksbank birinchi bo’lib muomalaga oltin tangalar bilan ta’minlangan depozit 
setifikatlarini chiqargan. 
Angliya Markaziy banki pul-kredit siyosatining quyidagi instrumentlaridan 
foydalanmoqda: 
A. Qayta moliyalash siyosati. 
Angliya Markaziy banki hozirgi davrda mamlakat tijorat banklariga ikki xil 
usulda kreditlar bermoqda: 
* tijorat banklarining balansidagi trattalarni Markaziy bankla qayta hisobga 
olish yo’li bilan berilayotgan kreditlar; 
* Angliya banklarining balansidagi qimmatli qog’ozlarni garovga olish yo’li 
bilan kreditlar. 
B. Ochiq bozor siyosati. 
Angliya Markaziy banki ochiq bozor siyosati doirasida to’g’ri REPO va 
teskari REPO operatsiyalaridan foydalanmoqda. 
To’g’ri REPO operatsiyasida Angliya Markaziy banki qimmatli qog’ozlarni 
mamlakat banklariga qaytarib sotib olish sharti bilan sotadi. 
Teskari REPO operatsiyasida Angliya Markaziy banki qimmatli qog’ozlarni 
mamlakat tijorat banklaridan qaytarib sotish sharti bilan sotib oladi. 
V. Valyuta siyosati. 
Angliya Markaziy banki valyuta siyosati doirasida valyuta interventsiyasini 
amalga oshiradi, Angliya hukumatining tashqi qarzini to’lashga xizmat qiladi va 
o’zining balansidagi oltin-valyuta zaxiralarini boshqaradi. 
Angliyada Hukumat xorijiy valyutalarda zaxiralarga ega emas. Davlatga 
tegishli barcha oltin-valyuta zaxiralari Angliya Markaziy bankining balansiga 
o’tkazilgan. Shu sababli, Hukumatning tashqi qarzi Angliya Markaziy bankining 

---

 
balansidagi valyuta zaxiralari hisobidan to’lanadi. To’langan tashqi qarzning funt 
sterlingdagi ekvivalenti Hukumatning joriy hisobraqamidan echib olinadi. 
G. Depozit siyosati. 
Angliya Markaziy banki Hukumatga va tijorat banklariga tegishli vaqtinchalik 
bo’sh turgan pul mablag’larini o’zining muddatli depozit hisobraqamlariga jalb 
qiladi va ularga foiz to’laydi. 
Angliya Markaziy banki majburiy zaxira siyosatidan pul-kredit siyosatining 
instrumenti sifatida foydalanmaydi. 
Angliya Markaziy banki 1997 yilgacha nazorat funktsiyasiga ega edi, ya’ni 
tijorat banklari faoliyatini nazorat qilar edi. Ammo 1997 yilda tijorat banklari 
faoliyatini nazorat qilish vakolati “Moliyaviy tartibga solish va nazorat” 
boshqarmasiga berildi.