Кафедраси “ машиналар яратишнинг

14.2. Меҳнатни муҳофаза қилишга оид давлат қонунчилиги.


Таянч иборалар :

– Меҳнат мухофазасини тартибга солувчи меёрлар, хуқуқий актлар, жамоат шартномаси, давлат назорат органлари, касаба уюшма қўмитаси, муҳофаза қилиш нормалари, стандарт, интизомий жавобгарлик, жарима, жиноий жавобгарлик, маoмурий жавобгарлик.

Мехнат қонунчилигининг асосий вазифаси ишчиларнинг саломатлигини мухофаза қилиш ва мустахкамлашдан иборат.

Ишчиларнинг меҳнат муҳофазасини тартибга солувчи меёрлар Ўзбекистон Республикасиннг "Меҳнат муҳофазаси тўғрисида"ги қонунлар кодексида, Республика Президенти хузуридаги Вазирлар Маҳкамасининг хуқуқий актларида, вазирликлар ва идоралар, давлат назорат органларининг касаба уюшмалари марказий оганлари билан биргаликда қабўл қилинган ҳуқуқий актларда берилган. Меҳнат хавфсизлигини таoминлаш, ҳавфли ва зарарли ишлаб чиқариш омилларининг турлари, асбоб-ускуналар хавфсизлиги, ишлаб чиқариш жараёнлари, ходимларни химоя қилиш воситаларига қўйиладиган талаблар давлат андозалари тизими билан белгиланади.
Меҳнат муҳофазаси нормаларининг мазмунини қуйидагилар ташкил этади: меҳнат муҳофазаси бўйича умумий талаблар; ишлаб чиқаришда жароҳатланиш ва касб касалликларини олдини олиш; ишчиларнинг соғлом ва хавфсиз меҳнат шароитини таoминлаб беришда ва уларни мунтазам равишда яхшилаб боришда маoмуриятнинг мажбуриятлари; меҳнат мухофазаси талабларига риоя қилишда ишчи ва хизматчиларнинг мажбуриятлари; меҳнат қобиляти паст бўлган шахслар меҳнатини муҳофаза қилишнинг қўшимча тадбирлари.
Хавфсиз ва соғлом меҳнат шароитини яратиш қонунга мувофиқ лойихачи-конструкторлар, корхоналар ва ташкилотларнинг маoмурияти зиммасига юклатилади.
Ходимларнинг соғлом ва хавфсиз меҳнат шароитини яратиш, ишлаб чиқаришда бахтсиз ходисаларнинг олдини олиш учун меҳнат муҳофазаси ва хавфсизлик техникаси бўлимлари бевосита жавобгар хисобланади.
Давлат махкамалари ва жамоат ташкилотлари томонидан ишлаб чиқаришда мехнат мухофазасига риоя қилиш устидан назорат ўрнатилгандир. Бундай назоратлар давлат прокуратура назорати, давлат тоғ техник назорати, давлат энергия назорати, давлат санитария назорати, давлат ёнғин назорати идоралари томонидан амалга оширилади. Бу ташкилотлар ўз фаолияти давомида корхона маoмуриятига бўйсунмайди.