Кафедра «Железнодорожные станции и узлы»

Станция навбатчиси– темир йўл станцияси бошлиғининг смена бўйича ёрдамчиси бўлиб, поздларни қабул қилиш, жўнатиш, ўтказиб юбориш, станцияга туташ перегонларда поездлар ҳаракатини назорат қилиш, шунингдек темир йўл тармоғининг алоҳида пункитида манёвр ҳаракатларини бошқариш каби ишларга бевосита раҳбарлик қилади.

1.2-расм. Станция навбатчисининг иш жараёни
ДСП станция бошқарувчиси бўлиб, у навбатчилик даврида поездлар ҳаракат графигини бажарилиши ва хавфсизлиги учун юқори даражада жавобгардир. ДСПдан ташқари ҳеч кимга станцияга поездларни қабул қилиш, уларни ўтказиб юбориш ва жўнатиш бўйича буйруқлар беришга рухсат этилмайди.
ДСПнинг лавозим мажбуриятларига қуйидагилар киради:

• 
  поездларни қабул қилиш ва жўнатиш;
  
• 
  ҳаракат хавфсизлигини таъминлаш;
  
• 
  белгиланган қоида ва йўриқнома талабларига мувофиқ манёвр ишлари ва поездлар ҳаракат графигини бажарилишини таъминлаш;
  
• 
  маршрутлар тайёрлаш (стрелкаларни ўтказиш, сигналларни очиш ва ҳ.к.) ёки пост ходимларига маршрутлар тайёрлаш бўйича кўрсатмалар бериш;
  
• 
  мавжуд вазиятни ҳисобга олган ҳолда поезд ҳаракати ва манёвр ишларини ташкил этиш бўйича оптимал қарорлар қабул қилиш;
  
• 
  ўзи томонидан берилган кўрсатма ва буйруқларнинг тўғри бажарилишини назорат қилиш;
  
• 
  вагонларга техник хизмат кўрсатувчи ва уларни тижорат кўригидан ўтказиш бўйича масъул ходимлар билан ўзаро ҳамкорлик;
  
• 
  поезддан локомотивни ажратгандан кейин таркибни маҳкамлашни назорат қилиш;
  
• 
  станциянинг смена иш режаси, темир йўл транспорти бошқармасининг поездлар ҳаракати ва манёвр ишларини ташкил этиш бўйича буйруқ, фармойиш ва кўрсатмалари, техника хавфсизлиги ва меҳнат муҳофазаси бўйича қоидалари бажарилишини таъминлаш;
  
• 
  поезд диспетчерининг поездлар ҳаракатини ташкил этишга доир буйруқларини бажариш;
  
• 
  поездлар ҳаракати тўғрисида қўшни станция навбатчилари ва поезд машинистлари билан мулоқотлар олиб бориш;
  
• 
  ташиш жараёнида иштирок этувчи (ДСП бўйсинувида бўлган) ходимларни бошқариш;
  
• 
  ходимларнинг меҳнат ва технологик интизомга риоя қилишини назорат қилиш.
  

Шунингдек, ДСП доимий равишда турли ҳужжатларни юритади ва иш журналларига поездлар ҳаракати билан боғлиқ барча маълумотларни киритиб боради.