K. Z. Homitov iqtisod fanlar doktori, dotsent

O`zbekiston Respublikasi yalpi ichki mahsuloti va investitsiyalar o`sish sur`atlarining o`zgarishi⁹

Yillar	Yalpi ichki mah- sulot,mlrd.AQSH dollari.	Oldingi yilga nisbatan % da.	Investitsiyalar (mlrd.AQSH doll.)	Oldingi yilga nisbatan % da.
2008	28,1	109,0	6,5	128,3
2009	32,1	108,1	8,2	124,8
2010	37,2	115,9	9,7	118,3
2011	40,3	108,3	10,7	111,2
2012	43,6	108,2	11,7	114,0
2013	47,2	108,0	13,0	111,3
2014	51,1	108,1	14,6	110,9
2015	55,2	108,0	15,8	109,5
2016	59,5	107,8	16,6	109,6

Jadvaldan ko‘rinib turibdiki, respublikamizda YIMning o‘sishi yuqori darajadadir. 2016-yilda YIM 59,5 millard AQSH dollarini tashkil etgan bo‘lsa, bu 2015-yilga nisbatan 7,8 % ga o‘sgan. Bunday natijaga erishishda, investitsiyalar oqimining ko‘payishi muhim rol o‘ynaydi, e’tibor qaratadigan bo‘lsak, 2016-yilda mamlakatimizga 16,6 milliard AQSH dollarida investitsiya jalb etilgan bo‘lsa, bu ko‘rsatkich 2015-yilga nisbatan salkam 9,6 % ga o‘sgan.

Hozirgi kunda O‘zbekiston iqtisodiyotiga xorijiy investitsiyalar oqimining jadal sur’atlarda o‘sishini quyidagi omillar belgilab bermoqda:

1. 
   mamlakatdagi investitsiya muhitining barqarorligi;
   
2. 
   valyuta kursini tartibga solishdagi ijobiy o‘zgarishlar;
   

⁹ O`zbekiston Respublikasi Davlat Statistika qo`mitasi ma`lumotlari asosida tuzilgan.

3. 
   mamlakatning soliq mexanizimini takomilashtirishning aniq yo‘nalishlari belgilanganligi;
   
4. 
   soliq qonunchiligida xorijiy investitsiyalarning faoliyatini tartibga soluvchi qaror va qununlarning ishlab chiqilganligi;
   
5. 
   jahon tovar bozorlaridagi eksportyorlar uchun qulay narx konyunkturasining vujudga kelganligi.
   

Xorijiy investitsiyalarning faoliyatini tartibga soluvchi soliq mexanizmini takomillashtirishning aniq yo‘nalishlari belgilanganligi sababli, mamalakatimiz iqtisodiyotiga kiritilayotgan xorijiy investitsiyalar tarkibida jiddiy ijobiy o‘zgarishlar sodir bo‘ldi. Bunday natijaga erishishda mamlakatimizda yaratilgan investitsion muhitning yaxshiligi, soliq siyosatining to‘g‘ri yuritilayotgani, xorijiy investorlarning huquqlarini davlat o‘z kafolatiga olganligi sabab bo‘lgan. Natijada xorijiy investorlar bizning mamlakatga befarq qarashmayapti va o‘z sarmoyalarini iqtisodiyotimiz tarmoqlariga kiritishga harakat qilishmoqda. (2.5.1-rasm).
2.5.1-rasm. Xorijiy investitsiyalarni iqtisodiyotga jalb qilish dinamikasi