K. Sh. Baltayeva, Sh. R. Aliyev

 
8. Amaliy qism
.
Amaliy qism 4 qismdan iborat. 
a)
laboratoriya ishini nomi; 
b)
ishning maqsadi va ahamiyati; 
c)
laboratoriya ishini daftarga qayd etish; 
d)
laboratoriya ishini amalga oshirish texnikasi.

---

57 
1-laboratoriya ishi. Mikroorganizmlar kapsulasini aniqlash usullari. 
Burri-Gins usuli 
Surtma (mikroskop ostida tekshirib ko‗rish uchun yupqa qilib oynaga 
surilgan qon yoki boshqa modda) Burri usuli bo‗yicha tayyorlanadi, alanga 
ustida yoki Nikiforov qorishmasida ishlov beriladi. Keyin sil fuksini, ya‘ni 
suvda 1:3 nisbatda suyultirilgan qizil rangli anilin bo‗yoq bilan bo‗yaladi. 
Surtma yuzasiga bo‗yoq surkalgach, 2 minutdan so‗ng tush qatlamini 
ketkazmay rang qoldiqlari asta yuviladi va ochiq havoda quritilib immersiya 
sistemasi asosida mikroskopda tekshiriladi. Rangsiz kapsulalar bilan 
o‗ralgan qizil bakteriya hujayralari qora fonda ko‗rinadi. 
Burri-Ginsning takomillashtirilgan usuli. Buyum shishasi ustiga 
suvda suyultirilgan 1:1 Tsilya karbon fuksinidan bir tomchi tomiziladi, 
unga o‗rganilayotgan bakteriya hujayrasi kiritiladi. 2-3 minut o‗tgach, 
unga bir tomchi tush qo‗shiladi,keyin yaxshilab aralashtirib, ―qon surt-
masi‖ preparati tayyorlanadi. Surtma ochiq havoda yaxshilab aralashtirib 
quritilgach, immersion mikroskop ostida tekshiriladi. Hujayra qizil 
rangga bo‗yaladi, kapsulalar rangsiz bo‗ladi. Tush o‗rganilayotgan 
materialga qoramtir tus beradi.
 
2-laboratoriya ishi. Hujayra qobig„ini aniqlashda maxsus Peshkov 
usulidan foydalanish 
Pеshkov usuli. Prеparatga (90%) 60 ml etanol, 30 ml xloroform, 10 
ml konsentrlangan sirka kislotasidan iborat suyuqlikda 15 minut ishlov 
bеriladi. Buning uchun prеparat fiksator, ya‘ni yuqoridagi tarkibdan 
iborat suyuqlik bilan birga stakanga solinadi yoki fiksator surtma ustiga 
surtiladi. So‗ngra fiksator to‗kib tashlanadi va taninning 10 % eritmasini 
surtma ustiga qo‗yib, 3-5 minut ishlov beriladi. Surtma suv bilan 
yaxshilab yuvilgach, 60 sek suvli fuksin bilan bo‗yaladi. U ham to‗kib 
tashlangach, yuvmasdan quritiladi va immеrsiya sistеmasi bo‗yicha 
mikroskopda o‗rganiladi.