K. Sh. Baltayeva, Sh. R. Aliyev

8.Amaliy qism.
 
Amaliy ish 4 qismdan iborat: 
A) Laboratoriya ishining nomi. 
B) Ishning maqsadi va ahamiyati. 
D) Laboratoriya ishini daftarga qayd qilish. 
E) Laboratoriya ishini amalga oshirish texnikasi. 
1-Laboratoriya ishi
 
Mikrobiologik laboratoriyada ishlash qoidalari.
Talabalar mikrobiologik laboratoriyada ishlashda rioya qilishlari 
shart bo‗lgan asosiy qoidalar: 
1. Mikrobiologiya laboratoriyalarida zararlangan materiallar bilan 
ishlashga to‗g‗ri keladi, shuning uchun ular bilan ishlashda ehtiyotkorlik 
va shaxsiy gigiyena qoidalariga rioya qilish, hamda jamoa xavfsizligini 
saqlash talab qilinadi.Laboratoriya xonalari toza va tartibli bo‗lishi, ish 
stolida ortiqcha buyumlar bo‗lmasligi kerak. U yerda chekish, ovqat-
lanish va suv iste‘mol qilish, ortiqcha gap - so‗z va nozaruriy hatti-xara-
katlarga, baland ovozda gaplashishga, suyanishga yo‗l qo‗yilmaydi. 
2. Oq xalat, qalpoqcha yoki ro‗mol va maxsus oyoq kiyimi kiygan 
holda ishni boshlash. 
3. Har bir talaba uchun doimiy ish joyi bo‗lishi kerak. 
4.
Ish materiallari o‗qituvchi boshchiligida navbatchi talaba 
tomonidan talabalarga tarqatilishi lozim. 
5. Ish joyini toza tutish va ish tugagach tartibga solish lozim. 
6. Kafеdraning o‗quv qurollari (mikroskop) va jihozlaridan 
(shtеpsеl, gaz gorеlkasi, vodoprovod) ehtiyotkorlik bilan foydalanish. 
7. Ish tugagach ish qurollarini (pipеtka, shpatеl) stol ustiga emas, 
balki dеz. eritmali idishga (eksikatorga) solinadi.
8. Mabodo, qo‗lga, kiyimga ifloslangan matеrialga tushsa, u dеz. 
eritma bilan yuviladi. 
9. Ish tugagach, qo‗l yuviladi, agarda yuquvchi matеrial bilan 
ishlangan bo‗lsa, qo‗l dеz. eritma bilan yuviladi va joyi tartibga solinadi. 
10. Talabalar ishni yakunlaganlaridan so‗ng navbatchi talaba 
materiallarni yig‗ib, maxsus daftarga qayd etadi va o‗qituvchiga yoki 
laboratoriya xodimiga topshiradi. 
11. Mashg‗ulot boshlangunga qadar dastur yozilib, uni bajarishga 
tayyorgarlik ko‗riladi. Ish davomida yozuv-chizuv ishlari olib boriladi. 

---

29 
12. Tirik mikrob uchun qo‗llanilgan barcha buyumlar (qovuzloq, 
so‗rg‗ich, buyum oynasi va boshq.) shu yerning o‗zida alangada qizdirilib 
zararsizlantiriladi yoki dezinfeksiyalovchi eritmaga solib qo‗yiladi. 
14. Agar talaba ehtiyotsizlik qilib mikrobli shisha probirkani 
sindirib qo‗ysa, tezda o‗qituvchini bundan xabardor qilishi shart va shu 
bilan birga ish joyini zararsizlantirishi kerak. 
15. Mashg‗ulot yakunida talaba quyidagilarni bajarishi kerak: 
15.1. Ish joyini tartibga keltirish; 
15.2. Navbatchilar hamma materiallarni topshirishi; 
15.3. Qo‗lni dezinfeksiyalovchi eritma va sovun bilan yuvish; 
15.4. Albomni chizma va bayoni bilan o‗qituvchiga imzo qo‗yish 
uchun berishi.