K. Sh. Baltayeva, Sh. R. Aliyev

4.3. Antiseptika. 
Antiseptika – makroorganizmlarning shilimshiq 
pardalari yoki terisidagi mikroorganizmlarni o‗ldiradigan yoki ularning 
ko‗payishini to‗xtatadigan kimyoviy moddalarni qo‗llash usulidir. 
4.4. Dezinfeksiya. 
Dezinfeksiya – muayyan obyekt yoki atrof-
muhitdagi patogen mikroorganizmlarni, yuqumli kasallik tarqatuvhi 
mikroblargni zararsiz holga keltirishdir. Dezinfeksiya qilishdan maqsad 
– yuqumli kasallik keltirib chiqaruvchi mikroblarning tarqalishini 
to‗xtatishdan iboratdir. Dezinfeksiya qilishda fenol formalin xlorli 
birikmalar aseptiklar shuningdek, termik nur va boshqa tasir vositalardin 
foydalaniladi. 
4.5 Dezinseksiya - 
Kasallik qo‗zg‗atuvchilarni, tashuvchilarni va 
qon so‗ruvchi xasharotlarni (pashsha, chivin, bit, kana) yo‗q qilishga 
qaratilgan chora – tadbirlarga aytiladi (rikketsioz, bezgak). 
4.6.Deratizatsiya. 
Kemiruvchi, mikrob tashuvchi hayvonlarni yoq 
qilishga qaratilgan chora – tadbirlarga aytiladi (iersiniozlar, chuma, 
tulyarimiya). 
5. Sterillash metodlari. 

---

67 
5.1. Olovda cho„g„lantirish.
Sterillashning ishonchli metodlaridan 
bo‗lib hisoblanadi, lekin narsalar tez-tez buzilib qoladigan bo‗lgani 
uchun bu usul kam qo‗llaniladi. Bakteriologiya qovuzloqlari, metall va 
shisha buyumlar shu usulda sterillanadi. 
5.2.Quruq issiq yoki qaynoq havo bilan sterillash. 
Bu ish 160-170˚C 
temperaturada, temperatura belgilangan darajaga yetgandan so‗ng 1 soat 
davomida quritish shkafi(Paster pechkasi)da o‗tkaziladi. Labaratoriya idish-
lari, asboblar, mineral moylar, vazelin shu usulda sterillanadi. Suyuqliklar, 
rezina buyumlarni quruq issiq bilan sterillab bo‗lmaydi. 70˚C dan yuqori 
temperaturada qog‗oz, paxta va doka qo‗yib, kul bo‗ladi.