K o m m u t a t s I ya t I z I m L a r I

 
6.6. Kommutatsiya moduli (SM) 
 
 
SM kommutatsiya moduli C&C08 tizimining qurilish elementi 
hisoblanib, u ichki kommutatsiya funksiyasiga ega. SM chaqiruvga ishlov 
berish va liniya komplektlariga xizmat ko‘rsatish bilan bog‘liq 90 % ortiq 
vazifalarga javob beradi. Shunday qilib, SM moduli kommutatsiya 
tizimida kalit rolini o‘ynaydi. 
C&C08 tizimida qo‘llanilgan SM moduli katta sig‘imliligi, keng 
funktsional imkoniyatlari va yuqori ishonchliligi bilan xarakterlanadi. 
Ushbu modul turli xil interfeyslarni quvvatlaydi, sinxronizatsiyani 
egiluvchan konfiguratsiyalash va turli ko‘rinishdagi xizmatlarning 
mavjudligi bilan farqlanadi.
SM ning funksional sxemasi 6.23- rasmda keltirilgan. Rasmda 
ko‘rsatilganidek, SM modulining funksional imkoniyati AM/CM ga 
A 
M 
P 
A 
M 
P 
A 
M 
P 
LAN kommutator/konsentrator 
BAM server 
 
LAN kommutator/konsentrator
10 Mbit/s
10 Mbit/s
10 Mbit/s
10 Mbit/s
10 Mbit/s
10 Mbit/s
10 Mbit/s
10 Mbit/s
Ishchi 
stansiya 
Ishchi 
stansiya 
Ishchi 
stansiya 

---

194 
bog‘liq emas. Ushbu modul C&C08 tizimining markaziy komponenti 
hisoblanadi.
 
Kommutatsiya moduli SM har xil abonent va ulash liniyalarini 
ulashga mo‘ljallanganligi tufayli, uning tarkibiga har turdagi abonent va 
ulash liniya interfeyslari, kommutatsiya maydon va boshqarish aloqa 
bloklari kiradi. 
SM moduli analog abonent liniya platasi ASL, raqamli AL platasi 
DSL, raqamli interfeys DIU, HSL, TSL (AL kommutatsiya moduli 
uchun); UL kommutatsiya moduli uchun (PHI, DTF platasi), modul ichki
kommutatsiya maydon NET (4Kx4K sig‘imli) va boshqarish aloqa 
blokidan iborat.
AM/CM moduliga SM moduli o‘lchamli guruh OTAL ikki jufti orqali 
ulanadi.
 
 
 
 
 
6.23- rasm. SM ning funksional sxemasi 
 
Analog abonent 
liniyasi 
Raqamli 
abonent liniyasi
V3.5/V2.4 
Subtezlik 
Nx64K 
ASL
DSL
DIU
DSL
HSL
TSL
4x4K bir 
pog’onali 
kommutatsi-
ya T- 
maydoni 
PHI
DTF
DTF 
DTF 
DTF
64
to
m
on
lam
a 
ko
nf
er
ens
-
alo
qa
LAP 
T
eh
nik
h
izm
at
va 
test
lash
in
ter
fey
si
Av
ar
iy
ali 
sig
-
naliza
ts
iy
an
i 
test
lash
m
od
uli
MRU
MRU
EMA
Av
ar
iy
ali
sig
naliza
ts
iy
a 
sx
em
asi
PSPDN 
AN 
УфТТ/ISDN 
DDN 
PSPDN 
OPT 
OPT 
HW 
HW 
2B+D 
Boshqarish shinasi 
PHI 
V5.2/V5.1 
ISUP/TUP 
E1 
PRA 

---

195 
SM moduliga faqat AL, faqat UL yoki aralash AL va UL ulanishi 
mumkin. Agar faqat AL ulangan bo‘lsa, SM modulining sig‘imi 6688 
ASL/3344 BRI bo‘lishi mumkin. Agar faqat UL bo‘lsa, SM modulining 
sig‘imi 1440 DT (modulli stantsiya) yoki 1920 DT (avtonom stansiya ) 
bo‘lishi mumkin. Agar aralash ham AL, ham UL ulangan bo‘lsa, SM 
modulining sig‘imi 47- 56 ASL/960 DT bo‘lishi mumkin. 
Trafik bo‘yicha yuklanishga muvofiq holda, modullar orasidagi nutq 
kanali 32 kanaldan bloklar bilan korreksiya qilinishi mumkin. Bunda UL 
sifatida E1 tushuniladi. Agar T1 bo‘lsa 48 UL olinadi.
SM modulining texnik tavsifiga quyidagilarni kiritsa bo‘ladi: 
- bitta SM ga maksimal 995 Erl yuklanish to‘g‘ri kelishi mumkin. 
EKYuS da xizmat ko‘rsatadigan chaqiriqlar soni 210000 ga teng;
SM da ikki darajali markazlashmagan iyerarxiyali boshqarish usuli 
ishlatilgan. Birinchi daraja “shina” rejimiga mos tushadi. Ikkinchi daraja 
bosh/bo‘ysinuvchi tugun “pochta qutisi” rejimida ishlash bilan bog‘liq 
bo‘ladi. Har bir funksional plata faqat ichki va tashqi interfeyslarni beradi. 
MPU bloki rezervlashgan rejimda ishlaydi. Bosh boshqarish polkasidagi 
platalar va sinxronizatsiya polkasidan tashqari, boshqa hamma funksional 
polkalar (UL polkasi, AL polkasi va x.k.) bosh tugun resurslarini ishlatadi. 
Bu tarmoq qurilish va konfiguratsiyalashning egiluvchanligini ta’minlaydi. 
SM modulidagi MRU blokida 80586/PENTIUM turidagi markaziy 
protsessor ishlatiladi. Xotira xajmi 64 Mbayt teng. Bu protsessor yetarlicha 
yuqori unumdorlikni ta’minlaydi. Bir xil interfeyslar ishlatiladi. Faqat 
dastur ta’minoti har xil bo‘ladi.
Intellektual xizmat SM xizmat spektorini kengaytirishi mumkin. Bu 
“foydalanuvchi–tarmoq”, “tarmoq – tarmoq”, ASL, BRI, PRI, DIU (sub 
tezlik 64 K) kabi har xil interfeysni taklif qilishi mumkin. Tarmoq tomoni 
UL da ISUP/TUP, V5.1/V5.2, ISDN, DSSI va CAS signalizatsiya 
protokolini qo‘llash uchun E1, RNI interfeyslari bo‘ladi.
SM moduli va tashqi kompyuter tarmoq orasida intellektual MEM 
interfeys platasi ishlatiladi.
Sinxronizatsiya usuli avtomatik jarayonli chastotani to‘g‘rilash va 
jarayonni avto to‘g‘rilashning ishonchli dastur usuli hisoblanadi. 
Sinxrosignallarga: “Stratum2”, “Stratum3” (A va B kategoriyali), sinfi 
BTTS tizimi kirish takt signallari: 8 kGts, 2,048 MGts NDB- 3 kodi va 
x.k. kiradi. Chiqish takt signallari: 4 kGts, 8 kGts, 2,048 MGts, 32,7- 68 
MGts, NDB- 3 kodi va x.k. hisoblanadi. 

---

196 
Sinxronizatsiya tizimi yoki IKM – oqimidan to‘g‘ri sinxrosignalni 
ajratib olishni, yoki stansiyada DTF platasi ishlab chiqarayotgan 
sinxrosignallarni ishlatishi mumkin.
SM arxitekturasi 6.24- rasmda keltirilgan. 
 
6.24- rasm. SM modulining arxitekturasi 
SM moduli asosiy uchta funksional blokidan iborat:
-