K o m m u t a t s I ya t I z I m L a r I

aloqa va boshqarish bloki
SM modulining ishini boshqaradi. Bunda 
ge- neratsiya va tonal signallarni topish funksiyalari, o‘lchash va testlash, 
hamda chaqiriqqa ishlov berishni maxsus funksiyalari (konferens – aloqa) 
amalga oshirilgan. SM dan BAM ga va BAM dan SM ga texnik xizmat va 
ekspluatatsiya axborot uzatish traktlari sifatida ishlatiladigan modullar 
orasidagi aloqa tashkil qilingan. Avtonom stansiya tarkibida ishlasa, aloqa 
va boshqarish bloki stansiyalar oralig‘idagi almashinuvini ta’minlashga 
javob beradi. Masalan: signalizatsiya funksiyasini amalga oshirish va 
protokollarga ishlov berish;
-
modul ichidagi kommutatsiya maydon
. Bu kommutatsiya maydon 
SM dagi ikkita AL orasida vaqt kanalini, AL dan AM/CM ga nutq kanalini 
vaqt kommutatsiyasini bajaradi. Kommutatsiya maydon rezervlashgan; 
Interfeysli 
blok 
Abonent liniyasi 
bloki
Ulash 
liniyasi 
bloki 
Navbatlarni 
tashkil etish 
avtomati va 
intellektual 
servezli blok 
ISDN 
b 
loki 
Modul 
ichidagi 
kommutatsiya 
maydoni
Aloqa va 
boshqarish 
bloki 
АМ/СМ 
Sinxronizatsiya va 
tarmoqni 
boshqarish 
SM 

---

197 
-
interfeys bloki
. Bu blok C&C08 tizimi ichida ishlatiladigan raqamli 
signalni, oxirgi qurilmalar bilan hamkorlik uchun ishlatiladigan boshqa 
raqamli signalga aylantiradi. Interfeys bloki, hamma turdagi analog AL 
yoki raqamli AL, UL, stansiyalararo va tarmoqlararo uzatish tizimi bilan 
ishlay oladi.
C&C08 tizimidagi hamma modullarning modullar ichki aloqasi va 
boshqarish bloki, hamda modullar ichki kommutatsiya maydoni bitta 
stativda joylashadi va 
bosh boshqarish bloki
deb ataladi. Bosh boshqarish 
blokining komponentlari bosh protsessor MRU, modullararo aloqa uchun 
NOD boshqarishning bosh tuguni, LARMS2 modullararo aloqa platasi, 
NET – modul ichki kommutatsiya maydoni platasi, MEM – ma’lumotlar 
xotira platasi, SIG – tonal signallar platasi va LAR signalizatsiyaga ishlov 
berish platasi hisoblanadi.
SM modulida uchta alohida daraja bo‘yicha boshqarish amalga 
oshirilgan. Bu uchta darajaga ustivorliklari kamayish tartibida MRU, 
NOD, SRU mos tushadi.
MRU – har bir moduldagi bosh boshqarish blokidagi markaziy 
protsessordir. U rezervlashtirilgan. MRU o‘ziga bo‘ysinuvchi har bir 
boshqarish tuguni (SRU) bilan aloqani NOD orqali o‘rnatadi. 
Bo‘ysinuvchi boshqarish tuguni (SRU) – bu har bir interfeys platada 
o‘rnatilgan mikroprotsessordir.
NOD SRU bilan hamkorligi assimetrik ketma - ketlikdagi port orqali 
amalga oshiriladi.
SM moduldagi bosh boshqarish bloki iyerarxiyasi 6.25- rasmda 
keltirilgan. 
Modul aloqasini boshqarish platasi LARMS2 va optik interfeys platasi 
ORT modullararo aloqa uchun interfeyslarni beradi. Modul ichida 
LARMS2 va ORT platalari HDLS aloqa liniyalari bo‘yicha ulangan. SM 
modulidagi LAMPC2 va OPT platalari AM/CM dagi CCM va OBC bilan 
moslik o‘zaro hamkorlik qiladi. Agar SM avtonom stansiya sifatida 
ishlatilsa, bu aloqa liniyalari talab qilinmaydi. Stansiyalararo aloqani 
tashkil etish uchun ular o‘rniga UL interfeys bloki ishlatilishi mumkin.
NET – vaqt kommutatsiya bloki bo‘lib, uning parametri 4Kx4K VI ga 
teng. 
MEM – ba’zi bir stansiya xizmatlarini qo‘llash uchun ishlatiladi. 
Undagi mavjud bo‘lgan katta xotira, real vaqtda hisoblarni va 
ma’lumotlarni saqlash uchun ishlatilishi mumkin.
LAR – mahalliy tarmoq protokoliga ishlov berish platasi 7- sonli 
signalizatsiyaga ishlov berishni, hamda ZOV+D, V5.2 va PNI interfeyslari 

---

198 
bayonnomalarga ishlov berishni ta’minlovchi har xil dastur ta’minotni 
yuklashi mumkin.
6.25- rasm. SM moduldagi bosh boshqarish bloki iyerarxiyasi 
SIG – tonal signallar platasi kommutatsiya maydon orqali abonentga 
bog‘lanish o‘rnatish uchun kerak bo‘lgan tonal signallarni uzatishni 
ta’minlaydi. Bu plata bundan tashqari 6 ta oldindan yozilgan nutq 
xabarlarini berishi mumkin. Tranzit stansiyasida SIG talab qilinmaydi.
NOD ning har bir platasi funksional mustaqil bosh tugunga bo‘linadi. 
MPU platasi ishlab chiquvchi stansion buyruqlar va ma’lumotlar, MPU 
shinasiga ulangan pochta qutisiga tushadi. AL va UL polkadagi bosh 
tugunni bo‘ysinuvchi tugunlar bilan aloqasi, asinxron rejimda bajariladi. 
Kommutatsiya modulini boshqarish bosh polkasida o‘rnatilgan MPU, 
shu modul boshqarish quyi tizimining yadrosi hisoblanadi va hamma 
xizmatga ishlov berish uchun ishlatiladi, hamda bosh boshqarish 
polkasidagi qolgan platalarni boshqarish uchun ishlatiladi. 
Modul ichidagi kommutatsiya maydoni 4 ta 2Kx2K elementar 
kommutatsiya T - maydon asosida amalga oshiriladi (SD509 
mikrosxema). Uning sxemasi 6.26- rasmda keltirilgan.
NET platasida chaqirilayotgan abonent identifikator generatori (CID) 
ham joylashgan. CID - I - chaqiriq signali berilayotganda, A abonent 
nomerini aks ettiradi. CID - II - javob va A abonentga kutishga chaqiriq 
N 
O 
D 
N 
O 
D 
L 
A 
P 
M 
C 
2 
O 
P 
T 
N 
E 
T 
LAP 
MFC 
M 
E 
M 
S 
I 
G 
A 
L 
A 
R 
M 
MPU A 
MPU A (EMA) 
uzish/ulashni boshqarish 
MPU В 
Shina 
Bo'ysinuvchi 
tugun 
Bo'ysinuvchi 
tugun 
AL/UL 
interfeysi 
Ava
riya
li
signali
za
ts
iya 
bloki
ga

---

199 
tonal signalini uzatish vaqtida A abonent nomerini aks ettiradi. AL 
kommutatsiya moduli 22 ta bazaviy AL interfeys bloklaridan tashkil 
topgan. Har bir bazaviy AL interfeys bloki tarkibiga, 19 ta AL platasi 
kiradi. Har bir AAL platasi (ASL) 16 yoki 32 ta AAL ga xizmat 
ko‘rsatadi. Raqamli AL (DSL) platasi 8 ta RAL ga xizmat ko‘rsatadi.
6.26- rasm.
 
Modul ichidagi T - maydon sxemasi 
AL interfeys bloki sig‘imi 304 yoki 608 AAL yoki 152 RAL ni 
tashkil etishi mumkin. To‘liq bitta AL kommutatsiya moduli sig‘imi 6688 
AAL ga teng. Bu modul 4 ta stativda joylashadi. Modulda uch darajali 
taqsimlangan boshqarish tuzilmasi ishlatilgan: MRU, NOD, DRV.
AL bloki interfeysini funksional sxemasi 6.27- rasmda keltirilgan. 
6.27- rasm. AL bloki interfeysining funksional sxemasi 
MPU 
EMA 
EMA 
NOD 
NOD 
NOD 
NOD 
DRV 
DRV 
DRV 
DRV 
ASL/ 
DSL 
0# 
ASL/ 
DSL 
18# 
ASL/ 
DSL 
0# 
ASL/ 
DSL 
18# 
Markaziy 
boshqarish bloki 
Abonent liniyasi 
interfeysli bloki 
Ketma-ket 
tutashuv 
kabeli
SBUS-L 
SBUS-R 
21# 
0# 
SD509 
SD509 
SD509 
SD509 
64HW 
64HW 
64HW 
64HW 

---

200 
DRV bazaviy abonent blokini boshqarish bo‘yicha, hamda DTMF 
raqamlarni qabul qilishni ta’minlash vazifalarini bajaradi. Har bir DRV 
platasi 16 ta DTMF va raqamlarni qabul qilish komplektiga ega.
UL kommutatsiya moduli 1440 raqamli UL (DT) xizmat ko‘rsata 
oladi. Ba- zaviy blok sig‘imi 480 DT ga teng. Blok 8 ta RUL platasidan 
(DTF) iborat. Har bir DTF platasi 60 DT qo‘llaydi va bitta platasida bitta 
bosh tugun resurslari va 2 ta HW xizmat ko‘rsatadi. UL kommutatsiya 
modulida SIG o‘rniga CAS , MFC, DTR, CSS 7 - o‘rnatiladi.
Aralash kommutatsiya modul 4256 AAL va 480 RUL mo‘ljallangan. 
U 14 ta bazaviy AAL bloklari, 1 ta RUL bazaviy bloki va 1 ta boshqarish 
bosh blokiga ega va 3 ta stativni egallaydi.
ISDN interfeysi moduli. 2B+D, 30B+D, 23B+D, hamda V5.2 
paketlarga ishlov berish interfeysi va x.k. interfeyslarni qo‘llaydi. Bu 
interfeyslar PSTN, ISDN, AN, PSPDN va x.k. tarmoqlar bilan hamkorlikni 
ta’minlaydi. Bu modulda asosiy uchta funksiya amalga oshirilgan, raqamli 
ulash, terminal - terminal, integrallashgan xizmatlar. Tarmoq imkonining 
standart interfeysiga DSL platada amalga oshiriluvchi 2B+D va DTF 
platasi, hamda LAP platasini amalga oshiruvchi 30B+D, V 5.2, PHI kiradi. 
Har bir LAP platasida, ikki gurux HDLC kanallari bor. Har bir guruh
4 HDLC - 64 Kbit/s aloqa liniyasini qo‘llaydi. Bu guruhlar ikki 
kommunikatsion protsessorlar boshqaruvi ostida ishlaydi.
7- sonli LAP ikkita mustaqil tizim komplekt tizimi bor. Har birida 
to‘rtta zveno signalizatsiyasi bor.
PRI (LAP PRI) protokollarga ishlov berish platasi, HDLS 
zvenolaridan 8 tasiga ega. V.5.2 (LAP V5.2) protokollarga ishlov berish 
platasi HDLS zvenolaridan 8 tasiga ega. PHI (LAP PHI) protokollarga 
ishlov berish platasi HDLS zvenolaridan 8tasiga ega. Aralash platalar 
bo‘lishi mumkin DTF/DTT va DTF V5.2, DTF TUP va DTF/DTT, DTF 
PHI va DTF ISUP.
V5.2 interfeysining bitta guruhi, E1 interfeysining 16 tasidan iborat 
bo‘lishi mumkin. Tizim maksimal V5.2 80 guruhiga xizmat ko‘rsatishi 
mumkin.
V5.2 kommutatsiya kanali sifatida HDLS - aloqa liniyasini ishlatadi. 
U LAP platasini qo‘llaydi. V5.2 protokoliga ishlov beruvchi plata (LAP 
V5.2) 8 zveno HDLC ga ega.
SSP (xizmatlar kommunikatsiya punkti) interfeysi bloki PSTN va IN 
orasidagi ulash nuqtasi hisoblanadi.