K o m m u t a t s I ya t I z I m L a r I

 3.7. IKM – 24 tizimi 
 
IKM – 24 turidagi IKM li va vaqt bo‘yicha kanallarni bo‘lish 24 
kanalli telefon tizimining apparaturasi mahalliy va hududiy aloqa 
tarmoqlari kabellarining juftlarini zichlashtirish uchun signallarni uzatish 
uchun mo‘ljallangan, hamda o‘rta tezlikdagi ma’lumotlar signalini uzatish 
uchun ishlatilishi mumkin. 
IKM – 24 tizimi chetki uskunadan, liniyaviy tarkib uskunasidan, 
mahalliy elektr ta’minot qurilmasidan, masofali elektr ta’minot 
qurilmasidan va liniyaviy traktni nazoratlash uskunasidan iborat.
IKM – 24 quyidagi parametrlar bilan xarakterlanadi:
Uzatish tezligi, Kbit / s 
1544 
Davrdagi kanalli vaqt intervalining soni 
24 
TCh kanallar soni
24 
TCh kanal chastotalar diapazoni, Gs 
300- 
3400 
Davr uzunligi, mks 
125 
Kanalli vaqt intervalining davomiyligi, mks
5, 21 
TCh kanaldagi signal kanallar soni
2 
Diskretlash chastotasi, kGs
8 
Kvantlash kadami sonlari
128 
Kompressiya qonuni
A=87,6 
Kanalli vaqt intervalida simvollar soni
7+1 
Davrli sinxronlash, davrning 193 simvollari bilan 
davr sinxronlashni tiklashning o‘rtacha vaqti, 
mks 
50 
Uzatish va qabul qilish darajalari: 

---

77 
To‘rtsimlik rejim: 
R
kir
= - 13 db (- 1,5 Np) 
R
chiq
= + 4,3 db (+0,5 Np) 
Ikkisimlik rejim: 
R
kir
= 0 db (0 Np) 
R
chiq
= - 1,7 db (- 0,2 Np) 
Appaturaning elektr ta’minoti: tarmoqdan 220 V 
o‘zgaruvchan tok yoki akkumulyator batareyasi 24, 50 yoki 
60 V. 
3.20- rasmda IKM – 24 tizimining uzatish davrining vaqt tuzilmasi 
ko‘rsatilgan. Davr 24 ta sakkiz razryadli kanalli vaqt intervallaridan iborat 
va har bir davrning oxirida bitta qo‘shimcha belgiga ega. Bu belgi ketma – 
ket davrlarda navbatma – navbat 1010101…, qiymatlarini olib 
taqsimlangan sinxrosignalni tashkil etadi.
3.20- rasm. IKM – 24 tizimining uzatish davrining vaqt tuzilmasi. 
Yuqoridan ko‘rinib turibdiki, davrda 24x8+1=193 ta simvol 125 mks 
umumiy uzunlikda joylashgan. Har bir 24 ta kanalli vaqt oraliqlarining
birinchi taktli oralig‘i signalli kanallarni tashkil etish uchun ishlatiladi. 
Bitta telefon kanaliga xizmat ko‘rsatish uchun mo‘ljallangan ikkita signalli 
kanallarni tashkil etish uchun zikr etilgan taktli oraliq, masalan juft 
davrlarda birinchi signalli kanaldagi axborotni ikkinchi signalli kanaldagi 
axborotni esa toq davrlarda ko‘chiradi.
1 
2 
3 
21 
22 
23 
24 
1 
2 
3 
21 
22 
23 
24 
Kanallar 
Kanallar 
125 mks davr 
125 mks davr 
5 21 mks 
С
0
С
7 
С
0
С
7 
А signalizatsiya 
kanali uchun simvol 
В signalizatsiya
kanali uchun simvol 
Davrli 
sinxrosignal 
uchun 0 simvoli 
(С
193
) 
Davrli 
sinxrosignal 
uchun 1 simvoli 
(С
193
) 
So`zlashuv signallarini koderlash uchun yettita simvol 

---

78