K o` chirma qatnashdilar: p f. n. Yelemesova Z. A., dots. Suyunov M. S., Katta o`qituvchilar

ZANJIR”

O`qituvchi dastlab bir so`z aytadi. O`quvchilar bu so`z qaysi harf bilan tugagan bo`lsa, shu harf bilan boshlanuvchi so`zni topib aytadilar. So`z o`yini shu tarzda davom etadi.
Bu o`yinni yuqori sinflarda maqollar, tez aytishlar yoki kichik she`rlar vositasida o`tkazish mumkin. Bunday o`yinlarning o`tkazilishi o`quvchilarning xotirasini mustahkamlaydi, hozirjavoblikka, mustaqil fikrlashga o`rgatadi. Bu o`yindan ona tili va o`qish darslarida, dam olish daqiqalarida yoki darsni boshlashdan oldin o`quvchilar diqqatini to`plab olish maqsadida foydalanish mumkin.
1-variant: Tabiat, taom, maymun, non, nok, kitob, botir, rayhon
2-variant: Habiba, ayiq, qirol, limon, Nigora, Alisher, Ra`no, olim
3-variant: Gul, Laziza, Amerika, Anvar, Rahima, Andijon, Namangan

“O`YIN-TOPISHMOQ”

Bu o`yindan darsning ma`lum bir qismida kichik hajmda yoki darsdan tashqari mashg`ulotlarda katta hajmda foydalanish mumkin. U quyidagi tartibda o`tkaziladi. O`qituvchi biror bir so`zni topishmoqlar yoki so`zlar vositasida uch marta ta`riflaydi. Birinchi ta`rif murakkab, ikkinchi ta`rif yengilroq, uchinchi ta`rif esa juda yengil bo`ladi. Birinchi ta`rifdanoq javobni to`g`ri topgan o`quvchiga 3 baho, ikkinchi ta`rifda to`g`ri javobni topgan o`quvchiga 2 baho, uchinchi ta`rifda to`g`ri javobni topgan o`quvchiga esa 1 baho beriladi. Bu oyinni bir o`quvchi bilan og`zaki yoki ko`pchilik o`quvchilar bilan yozma ravishda o`tkazish mumkin.
Bunday oyinlar o`quvchilar uchun juda qiziqarli bo`lib, ularning mustaqil fikrlash darajasini aniqlashga yordam beradi va rivojlantiradi. «O`yin-topishmoq» dan darsda yoki darsdan tashqari mashg`ulotlarda, ertaliklarda musobaqa tarzida foydalanish mumkin.
1-variant:
1-ta`rif: Kichkina dono, Ichi to`la ma`no.
2-ta`rif: U har birimizda bor,
Usiz biz maktabga kelmaymiz.
3-ta`rif: Qat-qat qatlama,
Aqling bo`lsa tashlama. (Javob: «Kitob») 2-variant:
4-ta`rif: Tabiat hodisasi. Yog`maydi-yu, ammo tongda hamma joyni qoplab oladi.
5-ta`rif: Sovug`i bor, emas qor, Oppoq, hech kim demas qor.
6-ta`rif: Sovuq vaqtida tongda hamma joyni qoplaydi-yu, havo sal isishi bilan darrov erib ketadi. (Javob: «Qirov») 3-variant:
7-ta`rif: Aytishlaricha, u shunaqa oq ko`ngil ekanki, mabodo biror kishini chaqib xafa qilib qo`ysa, o `zi halok bo`lar emish.
8-ta`rif: U hasharotning nomiga shirinlik nomi ham qatnashgan.
9-ta`rif: Guldan-gulga qo`nar u, Sharbat yig`ib jo`nar u.
Yig`ib o`zi yemaydi, Uyasiga to`playdi.
Hosili men-u senga,
Kim nomin aytar menga ? (Javob: «Asalari»)