K. N. Nishonboyev. J. H. Xamidov

Izolyatsiya (alohidalanish). Odamlar populyatsiyalarida alohidalanishning 
asosiy sabablari: geografik, diniy, milliy, irqiy, ijtimoiy bo‘lishi mumkin. 
Alohidalanish inbriding nikohlar ortishiga olib keladi. Natijada gomozigotalik tabora 
ortib boradi, antenatal' davrda homila va pushtlar o‘limi, perinatal va neonatal' 
davrlarda chaqaloqlar o‘limi ko‘payadi, o‘lik tug‘ulishlar, spontan abortlar chastotasi 
ortadi, tug‘ma anomaliyalar va nuqsonlar, irsiy kasalliklar chastotasi ortadi. 
Populyatsion to‘lqinlar - insoniyat tarixining dastlabki bosqichlarida   katta 
ahamiyatga ega bo‘lgan. Tabiiy ofatlar, zilzilalar, juda og‘ir epidemik yuqumli 
kasalliklar (o’lat, vabo, qora chechak) insoniyat sonining ayrim davrlarda keskin 
kamayishiga, shu bilan birga genofondining o‘zgarishlariga sabab bo‘lgan. Og‘ir 
yuqumli kasalliklar insoniyatning genetik polimorfizmiga, allelarning har xil 
hududlarda, har xil tarqalishiga sabab bo‘lgan. Masalan birinchi qon guruhi chastotasi 
Markaziy va Janubiy Amerika aholisi o‘rtasida keng tarqalgan, chunki bu joylarda 
sifilis kasalligi keng tarqalgan bo‘lgan.  I - qon guruhlilarda bu kasallikning yengil 
shakli  kuzatilganligi uchun ularning soni tobora ortib borgan. Shuningdek o‘lat, qora 
chechak, vabo kasalliklari og‘ir yoki yengil kechishi qon guruhlariga bog‘liq 
bo‘lganligi uchun qon guruhlari chastotasining har xil populyatsiyalarda farqlanishiga 
sabab bo‘lgan. 
 
Populyatsion to‘lqin ko’rinishlaridan biri migratsiyalardir. Migratsiyalar 
populyatsiya genofondi ijobiy ta'sir ko‘rsatadi, nikohlar orasida to‘siqlar 
kamayishiga, aralash nikohlar ko‘payishiga olib keladi. Natijada geterozigotalar 
chastotasi tobora ortib boradi. Irsiy kasalliklar, chastotasi bolalar o‘limi kamayadi. 
Hozirgi vaqtda migratsiya jarayonining deyarli hamma mamlakatlarda jadallashishi 
kuzatilmoqda.