К. М. Рафиков – Ўзбекистон касаба уюшмалари Федерацияси раиси

Бешинчидан, Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлиги, 
Адлия вазирлиги ҳамда Касаба уюшмалари Федерацияси Кенгаши 
билан биргаликда: 
–
фуқароларни мажбурий жамоат ишларига ноқонуний жалб қилиш 
ёки ҳар қандай шаклдаги мажбурий меҳнатдан фойдаланишда айбдор 
бўлган мансабдор шахсларга нисбатан жавобгарлик чораларини 
кучайтириш; 
–
Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлигининг Давлат меҳнат 
ҳуқуқ инспекцияси ваколатларини кенгайтириш, шу жумладан, давлат 
органлари ва бошқа ташкилотлар томонидан меҳнат қонунчилигига риоя 
этилиши юзасидан назоратни кучайтиришга доир ваколатларини 
кенгайтириш. 
Агарда Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2018 йил 
10 майдаги 349-сонли қароридаги белгиланган вазифаларни бажармаган 
давлат ва жўжалик бошқаруви органли раҳбарларига Ўзбекистон 
Республикасининг маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 51-
моддасига биноан: 
–
Аҳолини меҳнатга бирон бир шаклда маъмурий тарзда мажбурлаш 
– энг кам иш ҳақининг бир бараваридан уч бараваригача миқдорда жарима 
солишга сабаб бўлади. 
–
Худди шундай ҳуқуқбузарлик вояга етмаган шахсга нисбатан содир 
этилган бўлса, - энг кам иш ҳақининг беш бараваридан ўн бараваригача 
миқдорда жарима солинади. 

---

534 
XVIII БОБ. ИЖТИМОИЙ-МЕҲНАТ МУНОСАБАТЛАРИ ВА УЛАРНИНГ 
ТАРТИБГА СОЛИНИШИ 
18.1.
 
И
ЖТИМОИЙ
-
МЕҲНАТ МУНОСАБАТЛАРИ
,
 
УЛАРНИНГ ТУРЛАРИ ВА ТАРТИБГА СОЛИНИШИ 
ВОСИТАЛАРИ
 
Ижтимоий-меҳнат муносабатлари
– бу ушбу муносабатларнинг 
субъектлари – ёлланма ходим ва иш берувчи ўртасида давлатнинг 
иштирокидаги объектив мавжуд бўлган, меҳнат фаолияти сифатини 
тартибга солишга йўналтирилган ўзаро боғлиқ муносабатлардир. 
Ижтимоий-меҳнат муносабатлари бевосита меҳнат жараёнининг 
иштирокчилари томонидан эҳтиёжлар, манфаатлар, қадриятлар, меҳнат 
фаолиятидаги вазиятлар таъсирида шакллантирилади.
Ижтимоий-меҳнат муносабатлари тизим сифатида икки шаклга 
эгадир.
Биринчиси – объектив ва субъектив даражада мавжуд бўлган 
амалдаги ижтимоий-меҳнат муносабатларидир. 
Иккинчиси – ижтимоий-меҳнат муносабатларнинг институционал, 
қонунчилик, қонун ижодкорлигида ўз ифодасининг топишидир. 

---

535 
Ижтимоий-меҳнат муносабатлари тизимида унинг қуйидаги 
таркибий тузилмалари фарқланади (18.1-расм): 
–
ижтимоий-меҳнат муносабатларининг субъектлари (ёлланма 
ходимлар, иш берувчилар, уларнинг уюшма, ташкилот сифатидаги 
вакиллари, давлат); 
–
ижтимоий-меҳнат муносабатларининг предмети ва уларнинг 
тузилмаси (корхонадаги кадрлар сиёсати, ходимларнинг аттестацияси, 
меҳнат фаолиятининг назорат ва таҳлил қилиниши, меҳнат 
самарадорлигини баҳолаш ва рағбатлантириш); 
–
ижтимоий-меҳнат муносабатларининг турлари (патернализм, 
шериклик, рақобат, бирдамлик, субсидарлик, камситиш, низо).