К. М. Рафиков – Ўзбекистон касаба уюшмалари Федерацияси раиси

 
16.1-расм. Муносиб меҳнатнинг таркибий қисмлари 
Халқаро меҳнат ташкилоти «муносиб меҳнат»ни таъминлаш 
соҳасидаги фаолиятини кучайтириш мақсадида улар учун мажбурий 
бўлган «Меҳнат соҳасида туб асосий тамойиллар ва ҳуқуқлар 
тўғрисида»ги декларациясини қабул қилди. Унда қуйидаги тамойилларга 
риоя қилишлари, уларни қўллаш ва ҳаётга тадбиқ этишга 
кўмаклашишлари барча мамлакатлар учун шартлиги белгилаб қўйилди:
• уюшиш эркинлиги ва жамоавий музокаралар ўтказиш ҳуқуқини 
амалда тан олиш; 
• зўраки ёки мажбурий меҳнатнинг барча шаклларини бекор қилиш; 
• болалар меҳнатини амалда ман этиш; 
• меҳнат ва машғулот соҳасида камситилишга йўл қўймаслик. 
Хозирги даврда Халқаро меҳнат ташкилотининг ташаббуси билан 
Муносиб меҳнат дастурини барча ривожланган мамлакатларда амалга 
оширишга киришилди. Даставвал Муносиб меҳнат дастури турли 
минтақалар ва ижтимоий-иқтисодий ривожланиши ҳам турлича бўлган 
жаҳоннинг 8 давлати: Баҳрайн, Бангладеш, Дания, Гана, Қозоғистон, 
Муносиб 
меҳнатнинг 
таркибий 
қисмлари 
Иш билан бандлик имконияти 
Адолатли иш ҳақи ва унумли меҳнат 
Муносиб иш вақти 
Меҳнат, оилавий ва шахсий ҳаётнинг 
қўшиб олиб борилиши 
Хавфсиз иш муҳити 
Ман қилиниши керак бўлган меҳнат 
Меҳнатнинг барқарорлиги ва 
ҳимояланганлиги 
Имкониятларнинг тенглиги 
Ижтимоий шериклик 
Ижтимоий таъминот 

---

484 
Марокаш, Панама, Филиппинда жорий этилган бўлиб, уларда қуйидаги 
мақсадларга йўналтирилди: 
•
«муносиб меҳнат» тақчиллигини қисқартириш бўйича миллий 
ташаббусларни қўллаб-қувватлаш; 
•
мамлакатларга Муносиб меҳнат дастурини миллий сиёсатга жорий 
этишда ёрдам кўрсатиш; 
•
турли ижтимоий-иқтисодий шароитларда муносиб меҳнат 
муаммосига коплекс ёндашувнинг самарадорлигини амалиётда 
тасдиқлаш; 
•
самарали дастурлар ва сиёсатни ишлаб чиқиш усулларини 
ривожлантириш. 
Муносиб меҳнат дастурини миллий сиёсатга жорий этиш каби 
инсонпарварлик тажрибалар тўплаш ва уларни ижобий натижаларини 
намойиш этилди.